Vizita e varreve
Vizita e varreve dhe kërkimi i ndihmës nga i varrosuri.
Në emër të Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëbërësit
(Teksti i pyetjes që iu drejtua Shejkhut të Islamit)
Shejkhul-Islam Ahmed ibën Tejmijjeh (RahimehUllah), u pyet për atë person që viziton varret dhe kërkon ndihmë nga i varrosuri. Këtë e bën ngaqë ai vetë është i sëmurë, ose i është sëmurë kali apo deveja e tij. Ai kërkon largimin e sëmundjes që ata kanë dhe thotë: “O zotëria im! Unë jam në fqinjësinë tënde dhe jam nën mbrojtjen tënde. Filani më ka bërë padrejtësi, filani donte të më dëmtonte.” Ai thotë se i varrosuri është ndërmjetës midis tij dhe Allahut të Lartmadhëruar. Gjithashtu, çfarë thoni për atë që zotohet se do të investojë për xhamitë, për qoshet dhe teqetë (vendet në të cilat qëndrojnë shehlerët dhe dervishlerët), për shehlerët (qofshin të gjallë apo të vdekur) me anë të të hollave, deveve, deleve, qirinjve, vajit, etj.? Ose thotë: Nëse djali im shpëton, zotohem se kam për t’i dhënë shehut këtë dhe këtë? Gjithashtu, çfarë thoni për atë person që i drejtohet për ndihmë shehut të vet, duke kërkuar prej tij që t’ia bëjë zemrën të qëndrueshme nga një ngjarje e caktuar?
Po për një tjetër, që shkon tek shehu i tij, duke patur për qëllim varrin dhe vendos fytyrën mbi të, fërkon varrin me duar dhe më pas fshin me to fytyrën e tij, e të tjera veprime të ngjashme me këto? Po për një tjetër, që shkon tek ai për një nevojë që ka dhe thotë: O filan! Me bereqetin tënd. Ose thotë: M’u plotësua nevoja që kisha me bereqetin e Allahut dhe bereqetin e shehut! Po për atë që mendon se i varrosuri dëgjon dhe kështu vjen tek varri, zbulohet dhe vendos kokën para shehut, i përulur në tokë (në formën e sexhdes)? Po për një tjetër që thotë: Ndodhet një “El-Kutb”, “El-Gauth”, “El-Xhami’” në këtë ekzistencë? Shpresojmë të na japësh përgjigje të detajuar për këtë çështje.
(Fillimi i përgjigjes)
Ibën Tejmijjeh (RahimehUllah) u përgjigj:
Gjithë falënderimet dhe lavdërimet janë për Allahun, Zotin e gjithë botëve. Feja me të cilën Allahu dërgoi të dërguarit dhe zbriti librat e Tij, është adhurimi i Allahut Një të Vetëm, pa asnjë shok dhe ortak. Kërkimi i ndihmës prej Tij, të mbështeturit tek Ai dhe të lutet vetëm Ai për sjelljen e dobive dhe largimin e dëmeve. Allahu i Lartmadhëruar thotë: “1 - Shpallja e Librit (Kur’anit) është nga Allahu, i Gjithëfuqishmi, më i Urti Gjithëgjykues. 2 - Vërtetë që Ne të kemi zbritur ty (Muham-med) Libër me të vërtetën dhe adhuroje Allahun duke plotësuar detyrat e fesë së Tij me sinqeritet vetëm për hir të Tij. 3 - A nuk është për Allahun feja e vërtetë (adhurimi, përkushtimi, nënshtrimi). Dhe ata që zgjedhin për mbrojtës e ndihmues të tjerë në vend të Tij (thonë): Ne nuk i adhurojmë ata vetëm që të mund të na afrojnë tek Allahu. Padyshim që Allahu do të gjykojë midis tyre në lidhje me atë për çfarë dyshuan.” [Ez-Zumer: 1-3]
I Lartmadhëruari përsëri thotë: “Dhe vërtetë që xhamitë janë për Allahun (të Vetëm), kështu që mos lutni asnjë tjetër bashkë me Allahun.” [El-Xhin 18] Gjithashtu thotë: “Thuaj: Zoti im më ka urdhëruar drejtësi dhe t’i drejtohemi vetëm Atij (të adhurojmë vetëm Allahun duke u kthyer nga kibla gjatë faljeve) në çdo xhami që të jemi duke u falur, duke iu lutur vetëm Atij, duke e shprehur fenë tuaj zemërhapur dhe me përkushtim ndaj Tij.” [Al-A’raf: 29]
Allahu i Lartësuar thotë: “56 - Thuaju (o Muham-med): Thërrisni ata përveç Atij (Allahut) të cilët juve ua merr mendja (për zota si: melekët, pejgamberët kushdo qofshin, Isai, Uzeiri, idhuj etj.). Ata nuk kanë fuqi për ta larguar të keqen prej jush, dhe as për ta kaluar atë prej jush tek dikush tjetër. 57 - Ata të cilëve u thërrasin (si Isai -biri i Merjemes-, Uzeiri, melekët etj.) vetë duan (për veten e tyre) mënyrë e rrugë të drejtë afrimi tek Zoti i tyre (Allahu). Secili prej tyre do të donte të ishte më i afërti dhe ata (Isai, Uzeiri, melekët, etj.) vetë shpresojnë mëshirën e Tij dhe i frikësohen ndëshkimit të Tij. Vërtetë që ndëshkimit të Zotit tënd është për t’iu pasur frikë.” [El-Isra: 56-57]
Disa nga selefët (të parët tanë) kanë thënë: Disa njerëz thërrisnin dhe lutnin Mesihun, Uzeirin dhe melekët. Allahu i Madhëruar tha: “Ata të cilët ju i lutni janë robërit e Mi, ashtu sikurse edhe ju jeni robërit e Mi. Ata shpresojnë mëshirën Time, ashtu sikurse edhe ju shpresoni mëshirën Time. Ata kanë frikë ndëshkimin Tim, ashtu sikurse edhe ju keni frikë ndëshkimin Tim dhe ata afrohen tek Unë, ashtu sikurse edhe ju afroheni tek Unë.” Përderisa kjo është gjendja e atyre që thërrasin e lusin pejgamberët dhe melekët, atëherë vallë si është gjendja e atyre që janë më poshtë tyre (në gradë)?!
Allahu i Lartmadhëruar thotë: “A mos mendojnë ata që nuk besojnë se ata mund të marrin robërit e Mi (të dërguarit e Mi, Isain birin e Merjemes, Uzeirin, melekë, shenjtorë etj.) si eulija (zota, mbrojtës, ndihmues) përveç Meje? Vërtet që Ne kemi përgatitur xhehenemin për vendpritjen e pabesimtarëve.” [El-Kehf: 102]
Gjithashtu thotë: “Thuaj (o Muham-med këtyre politeistëve dhe paganëve): Thirruni atyre të cilët ju i pohoni (se janë zota) në vend të Allahut (Një). Ata nuk kanë as sa pesha e një grimce (sa një milingonë), qoftë në qiej e qoftë në tokë, e as nuk kanë aspak pjesë në ndonjërin prej tyre (në qiej ose në tokë) dhe nuk ka asnjë mbrojtës për ta tek Ai nga mesi i tyre. Ndërmjetësimi tek Ai nuk ka dobi përveçse për atë për të cilin Ai lejon.” [Sebe’: 22-23]
Allahu i Lartësuar tregoi qartë, se kush lutet përveç Allahut prej të gjitha krijesave, qofshin prej melekëve, njerëzve e të tjerë, ata që të gjithë pa përjashtim nuk kanë as sa pesha e një grimceje në sundimin e Tij. Gjithashtu, Ai nuk ka asnjë ortak në sundimin e Tij, madje Ai i Lartësuari, është i Vetmi Sundimtar, Atij i takon falënderimi dhe lavdërimi, Ai është i Plotfuqishmi për çdo gjë. Ai nuk ka ndonjë ndihmëtar që ta ndihmojë ashtu siç ka një mbret këshilltarët dhe përkrahësit e Tij. Ndërmjetësuesit nuk mund të ndërhyjnë për askënd tek Allahu, veçse për atë me të cilin Ai është i kënaqur. Pra duket qartë, se me sa përmendëm janë të mohuara të gjitha mënyrat që të çojnë në shirk.
Ai që ata lutin përveç Allahut, është sundimtar ose nuk është sundimtar. Nëse nuk është sundimtar atëherë është ortak, ose nuk është ortak. Nëse nuk është ortak, atëherë është ndihmëtar ose kërkues.
Tri llojet e sipërpërmendura, sundimi, ortakëria dhe ndihma janë të mohuara, kurse përsa i përket të katërtës, ajo ndodh vetëm pas lejes së Allahut. Siç thotë Allahu i Lartësuar: “E kush është Ai që mund të ndërmjetësojë tek Ai përveçse me lejen e Tij.” [El-Bekare: 255]
Gjithashtu thotë: “Dhe ka shumë melekë në qiej, ndërmjetësimi i të cilëve nuk vlen, vetëm pasi Allahu të ketë dhënë lejen për atë që Ai do dhe dëshiron.” [En-Nexhm: 26]
Po ashtu thotë: “A kanë marrë të tjerë si ndërmjetësues në vend të Allahut? Thuaj: Edhe sikur ata të mos kenë fuqi mbi asgjë dhe që të mos mendojnë? Thuaj: Allahut i takon ndërmjetësimi, Atij i përket sundimi i qiejve dhe tokës.” [Ez-Zumer: 43-44]
Gjithashtu thotë: “Allahu është Ai i Cili ka krijuar qiejt dhe tokën dhe gjithçka që ndodhet midis tyre, në gjashtë ditë. Pastaj Ai u ngrit dhe qëndroi mbi Arsh (në fronin e tij madhështor, ashtu si i takon madhështisë së Tij). Ju o njerëz nuk keni askënd tjetër veç Tij si mbrojtës dhe as ndërmjetësues. A nuk do të përkujtoni (e të këshilloni) pra?” [Es-Sexhde: 4]
Po ashtu thotë: “Këshillojua (Kur’anin) atyre që kanë frikë se do të mblidhen tek Zoti i tyre kur nuk do të ketë as mbrojtës për ta e as ndërmjetësues përveç Atij (Allahut), me qëllim që ata ta kenë frikë Allahun dhe të plotësojnë detyrat ndaj Tij (duke u përmbajtur nga ndalesat e duke kryer detyrimet e urdhëruara).” [En-Aam: 51]
Dhe thotë: “79 - Nuk është e mundur për askënd të cilit Allahu i ka dhënë Librin, Hukmin (gjykimin, urtësinë dhe dijen e plotë të fesë) dhe pejgamberinë që t’u thotë njerëzve: “Bëhuni adhuruesit e mi në vend të Allahut. Përkundrazi (ai duhet t’u thotë): Jini Rabbanijjinë (njerëz të ditur fetar që zbatojnë çfarë dinë dhe ftojnë të tjerët), sepse ju po u mësoni Librin dhe po e studioni atë. 80 - As nuk do t’ju urdhëronte të merrnit melekët ose pejgamberët për zota. A mos vallë do t’ju urdhëronte të mohonit pasi ju t’i ishit nënshtruar Allahut (muslimanë)?” [Al-Imran: 79-80]
Përderisa Ai ka gjykuar se kush merr për zota melekët dhe pejgamberët është pabesimtar, atëherë si do të jetë gjendja e atij që merr për zota ata të cilët janë më të ulët në gradë, si shehlerët etj.?!
Tani do ta shtjellojmë më tepër këtë çështje duke thënë: Në rast se kërkesa e robit është prej gjërave të cilat nuk mund t’i plotësojë askush tjetër përveç Allahut, si p.sh. të kërkojë shërimin e të sëmurit, qoftë prej njerëzve apo kafshëve, shlyerjen e borxhit pa patur ndonjë burim të caktuar, shëndetin e familjes së tij, largimin e fatkeqësisë qoftë në këtë botë apo në botën tjetër, triumfin ndaj armikut, udhëzimin e zemrës, faljen e gjynahut, hyrjen në Xhennet, shpëtimin nga zjarri, mësimin e diturisë dhe Kur’anit, rregullimin e zemrës, përmirësimin e moralit, pastrimin e vetes, etj., atëherë që të gjitha këto në formë të prerë, nuk lejohet të kërkohen prej askujt tjetër përveç Allahut të Lartmadhëruar. Pra, nuk lejohet në asnjë mënyrë t’i thotë melekut, pejgamberit apo shehut (qoftë i gjallë apo i vdekur): -Më fal gjynahun, më ndihmo ndaj armikut, më shëro të sëmurin, më jep shëndet mua, familjes dhe kafshës sime- etj. . Kush i kërkon këto nga ndonjë krijesë (kushdo qoftë), ai është mushrik, që i ka bërë Allahut shok në adhurim. Ky lloj shirku që ai bëri, është si shirku i mushrikëve të cilët adhurojnë melekët, pejgamberët dhe statujat, të cilat i përshkruajnë në formën e pamjeve të tyre. Po ashtu është si lutja që i bëjnë të krishterët Mesihut dhe nënës së tij.
Allahu i Lartësuar thotë: “Kujto dhe kur Allahu do të thotë (ditën e ringjalljes): O Isa, biri i Merjemes! A mos u the ti njerëzve: Më adhuroni mua dhe nënën time si dy zota përkrah Allahut?” [El-Maide: 116]
Po ashtu thotë: “Ata (çifutët dhe të krishterët) morën rabinët dhe murgjit e tyre si perëndi të tyren në vend të Allahut, (morën për zot të tyre) edhe Mesihun, birin e Merjemes, ndërkohë që ata qenë urdhëruar të mos adhurojnë askënd tjetër, por vetëm një Zot, nuk ka zot tjetër përveç Tij (që e meriton adhurimin). I Lartësuar është Ai nga të pasurit shokë që ata ia mveshin Atij.” [Et-Teube: 31]
Ndërsa, përsa u përket gjërave që ka mundësi t’i plotësojë robi, është e lejuar t’i kërkohet dikujt në disa raste dhe është e ndaluar në disa të tjera. Allahu i Lartësuar thotë: “Kështu që kur të kesh mbaruar (punën, detyrën tënde) ngrihu dhe qëndro në adhurim të Allahut (duke kryer falje). Dhe (vetëm) tek Zoti yt ktheji (të gjitha qëllimet, shpresat dhe) lutjet.” [Esh-Sherh: 7-8]
Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) e porositi Ibën Abasin duke i thënë: “Nëse kërkon (diçka), kërko prej Allahut dhe nëse kërkon ndihmë, kërko prej Allahut.” Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) porositi disa prej shokëve të tij duke u thënë, që të mos u kërkojnë asgjë njerëzve. Aq sa ka patur prej tyre ndonjë, që i binte shkopi nga dora (ndërkohë që ishte mbi kafshë), dhe nuk i thoshte askujt, ma jep atë. Po ashtu, është fiksuar në dy Sahihët (në Sahihun e Imam Bukhariut dhe Sahihun e Imam Muslimit) se Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Shtatëdhjetë mijë (njerëz) prej Umetit (popullit) tim do të hyjnë në Xhennet pa llogari. Ata që nuk kërkojnë rukje (leximi i diçkaje prej Kur’anit për të sëmurin), ata që nuk përdorin djegien me zjarr për shërimin e sëmundjeve, ata që nuk përdorin shenjat e ogurit dhe që tek Zoti i tyre mbështeten.” Fjala El-istirka (që ka ardhur në fillim të hadithit) do të thotë: Kërkimi i rukjes, që është prej llojeve të lutjes. Megjithatë, është transmetuar se Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Për çdo person, që lutet për vëllanë e tij në fshehtësi me ndonjë lutje, Allahu ngarkon një melek me përgjegjësi, që sa herë ai të lutet për vëllanë e tij, meleku thotë: Edhe për ty njëlloj si ai.”
Prej lutjeve që ka aprovuar Sheriati, është edhe lutja e një personi që mungon, për një të papranishëm. Prandaj, pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka urdhëruar që të bëhet salavati për të dhe që ne të kërkojmë Uesilen (një gradë e veçantë) për të. Gjithashtu na ka njoftuar se do të kemi shpërblim nëse e bëjmë këtë lutje për të. Ai thotë: “Kur ta dëgjoni muezinin, përsëriteni atë që ai thotë, dhe më pas bëni salavate për mua, sepse kush bën një salavat për mua, Allahu bën dhjetë për të. Pastaj kërkoni për mua Uesilen. Ajo është një gradë në Xhennet, që s’mund ta ketë vetëm se një rob prej robërve të Allahut, dhe shpresoj që të jem unë ai rob. Kush kërkon Uesilen për mua, i lejohet Shefati (ndërmjetësimi) im Ditën e Kijametit.”
Prej mënyrave që ka aprovuar Sheriati, është fakti që muslimani ta kërkojë lutjen nga dikush që është mbi gradën e tij dhe nga dikush që është poshtë gradës së tij. Kërkimi i lutjes është transmetuar nga dikush që është më lart ose më poshtë në gradë se kërkuesi, sepse Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) kur përcolli Umerin për në Umre i tha: “Mos na harro në lutjet e tua o vëlla.” Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) kur na urdhëroi të bëjmë salavat dhe të kërkojmë Uesilen për të, na njoftoi se kush bën një salavat për të, Allahu ka për t’i bërë atij për shkak të atij salavati dhjetë salavate.
Po ashtu na njoftoi se kush kërkon për të Uesilen, atij i lejohet ndërmjetësimi i pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) Ditën e Kijametit. Pra kërkimi i asaj gjëje prej nesh është në dobinë tonë, dhe padyshim që ka dallim të theksuar midis atij që kërkon diçka nga dikush që i kthehet dobia atij, dhe midis atij që kërkon nga dikush që të plotësojë vetëm nevojën e vet. Është fiksuar në “Sahih” (Sahihun e Imam Muslimit), se Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) i përmendi Umerit Uejsenil-Karnij [1] dhe i tha: “Nëse ke mundësi që ai të kërkoj falje për ty bëje!” Në dy Sahihët, është transmetuar se ka patur diçka midis Ebu Bekrit dhe Umerit (radijAll-llahu anhum), dhe Ebu Bekri i tha Umerit: “Kërko falje për mua”. Mirëpo në hadith thuhet se Ebu Bekri u zemërua me Umerin. Gjithashtu është transmetuar se disa njerëz kërkonin rukje dhe pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) u lexonte atyre.
Në dy Sahihët është fiksuar, se njerëzit kur i goditi thatësira, kërkuan nga pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) që të kërkoj shi për ta. Ai e luti Allahun për ta dhe u furnizuan me shi.
Po ashtu është transmetuar në dy Sahihët, se Umer Ibën Khatabi (radijAll-llahu anhu) kërkoi shi me anë të Abasit. Ai e luti Allahun duke thënë: “O Allah! Ne kur na godiste thatësira ndërmjetësoheshim tek Ty me anë të Pejgamberit tonë dhe e dërgoje shiun. Ndërsa tani ndërmjetësohemi tek Ty me anë të xhaxhait të Pejgamberit tonë, na e zbrit shiun” Dhe më pas u zbriste shiu.
Ka ardhur në Sunen (të Ebu Daudit), se një nga banorët e shkretëtirës i tha Pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem): Njerëzit po vuajnë, fëmijët janë të uritur dhe po shkatërrohet pasuria, prandaj lute Allahun për ne. Ne po ndërmjetësohemi me Allahun tek ty dhe me ty tek Allahu. I Dërguari i Allahut madhëroi dhe lartësoi Allahun, aq sa kjo u dallua qartë në fytyrat e shokëve të tij dhe tha: “Mjerë për ty?! Askush nuk mund të ndërmjetësohet me Allahun tek ndonjë nga krijesat e Tij. Pozita e Allahut është më e madhe se kjo gjë.”
Ai e aprovoi fjalën e tij: “Ne po ndërmjetësohemi me ty tek Allahu.” Ndërsa fjalën: “Ne ndërmjetësohemi me Allahun tek ty.”, e mohoi, sepse ndërmjetësuesi kërkon prej atij tek i cili bën ndërmjetësim, dhe robi i kërkon Zotit të tij dhe kërkon ndërmjetësim tek Ai. Ndërsa Allahu i Lartësuar nuk kërkon prej robit dhe nuk kërkon ndërmjetësim tek ai.
[1] - Ai është Uejs ibën Amir el-Karnij El-Muradij., zahid i njohur. Ka jetuar në kohën e pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), por nuk e ka parë atë (nuk është takuar me të). Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) pati informuar për të, para ardhjes së tij (para se të vinte në Medine). Ka transmetuar hadithe nga Umeri dhe Aliu. Ka marrë pjesë në luftën e Sif-fijnit me Aliun dhe ka qenë nga muslimanët më të zgjedhur. E ka pranuar Islamin gjatë jetës së pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), por e ka penguar mirësia (përkujdesja) ndaj nënës së tij që të takohej me pejgamberin (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem).
(Mënyra e vizitës së varreve që përputhet me Sheriatin)
Përsa i përket formës së vizitës, që përputhet me Sheriatin, ajo bëhet duke përshëndetur të vdekurin dhe duke lutur Allahun për të. Pra, si namazi i xhenazes. Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) i mësonte shokët e tij, që kur të vizitonin varret të thoshnin: “Paqja e Allahut qoftë mbi ju o banorë besimtarë të këtij vendi. Edhe ne me urdhrin e Allahut, kur të vijë përcaktimi i Tij, inshaAllah me ju do të rradhitemi. Allahu mëshiroftë prej nesh dhe prej jush ata që kanë ikur para dhe ata që do të vijnë më pas. Lusim Alahun për ne dhe për ju që të na ruajë nga çdo gjë. O Allah! Mos na e ndalo shpërblimin e tyre dhe mos na sprovo pas tyre.”
Është transmetuar prej pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) se ka thënë: “Çdo njeri që kalon në varrin e një njeriu të cilin e njihte në këtë botë dhe e përshëndet atë, atëherë Allahu ia kthen shpirtin atij derisa t’ia kthejë atij përshëndetjen.”
Allahu i Lartmadhëruar e shpërblen të gjallin nëse lutet për të vdekurin besimtar, ashtu sikurse e shpërblen atë nëse i fal atij xhenazen. Prandaj Allahu i Madhëruar e ndaloi pejgamberin (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) që ta bëjë një gjë të tillë me munafikët (hipokritët, të cilët shfaqin besimin dhe fshehin mosbesimin). Allahu i Madhëruar thotë: “Dhe kurrë (o Muham-med) mos (fal xhenaze) për ndonjë prej atyre (hipokritëve) që vdes dhe as mos rri tek varri i tij.” [Et-Teube: 84]
Në vizitën që është në përputhje me Sheriatin, nuk ekziston ndonjë nevojë e të gjallit që t’ia paraqesi të vdekurit, as nuk kërkon prej tij dhe as nuk e merr atë për ndërmjetës. Madje në të ekziston dobia që kryhet nga i gjalli për të vdekurin, siç duket qartë kjo gjë tek namazi i xhenazes. Allahu i Madhëruar e mëshiron të vdekurin me anë të lutjes dhe bamirësisë së të gjallit. Dhe e shpërblen këtë për shkak të punës së tij. Ngaqë është fiksuar në Sahih (të Muslimit), se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kur ndërron jetë biri i Ademit, ndërpritet puna e tij përveçse tri gjërave: Sadakaja e vazhdueshme, dituria prej së cilës përfitohet pas tij dhe djali (fëmija) i mirë që lutet për të.”
(Gjykimi ndaj atij që vjen tek varri i një pejgamberi, apo i një njeriu të mirë, duke kërkuar diçka prej tij ose duke iu drejtuar atij për ndihmë)
Përsa i përket atij që shkon tek varri i një pejgamberi, apo i një njeriu të mirë, ose tek ai që beson se është varri i një pejgamberi ose i një njeriu të mirë, ndërkohë që nuk është kështu, duke kërkuar diçka prej tij, ose duke iu drejtuar atij për ndihmë, ndahet në tre lloje:
Lloji i parë: Kur kërkon plotësimin e nevojës që ka, si p.sh.: Kërkon largimin e sëmundjes që ka, sëmundjen e kafshës së tij, të shlyej borxhet, të hakmerret ndaj armikut, t’i japë shëndet atij, familjes së tij, kafshës së tij, etj., prej gjërave të cilat nuk mund t’i plotësojë askush tjetër përveç Allahut të Madhëruar. Ky veprim i tij është shirk i qartë dhe kërkohet prej atij që e kryen atë, të pendohet. Nëse pendohet mirë dhe nëse nuk pendohet atëherë vritet.
Nëse ai thotë: Unë kërkoj prej tij, sepse ai është më afër tek Allahu se unë, që ai të ndërmjetësojë për mua në këto gjëra. Sepse unë ndërmjetësohem me anë të tij tek Allahu, ashtu sikurse ndërhyet tek mbreti me njerëzit e tij të veçantë dhe këshilltarët e tij. Ky veprim i tij është prej veprave të mushrikëve (idhujtarëve) dhe të krishterëve, sepse ata pretendojnë se i marrin rabinët dhe murgjit e tyre ndërmjetësa për të ndërhyrë në kërkesat e tyre. Gjithashtu Allahu na ka njoftuar për gjendjen e mushrikëve se ata thonë: “Ne nuk i adhurojmë ata për tjetër vetëm që të na afrojnë sa më afër Allahut.” [Ez-Zumer: 3]
Përsëri Allahu i Lartësuar thotë: “43 - A kanë marrë të tjerë si ndërmjetësues në vend të Allahut? Thuaju: Edhe sikur ata të mos kenë fuqi mbi asgjë dhe të mos mendojnë? 44 - Thuaju: Allahut i takon i gjithë ndërmjetësimi. Atij i përket mbizotërimi i qiejve dhe i tokës. Pastaj tek Ai do të ktheheni.” [Ez-Zumer: 43-44]
Allahu i Lartësuar thotë: “Ju (o njerëz) nuk keni askënd tjetër përveç Atij si mbrojtës e ndihmues dhe as ndërmjetësues. A nuk do të përkujtoni pra?” [Es-Sexhde: 4]
Allahu i Lartësuar thotë: “E kush është ai që mund të ndërmjetësojë tek Ai përveçse me lejen e Tij.” [El-Bekare: 255]
Pra Ai e sqaroi dallimin midis Atij dhe krijesave të Tij. Njerëzit e kanë zakon që kur duan të ndërhyjnë tek ndonjë prej të mëdhenjve të tyre, gjejnë një person që ka pozitë tek ai. Më pas ndërmjetësuesi kërkon prej tij dhe ai ia kryen nevojën atij nga dëshira, frika, turpi, dashuria që ka për të, ose për shkaqe të tjera.
Ndërsa tek Allahu i Madhëruar nuk ndërhyn askush për ndërmjetësim, derisa Ai t’i japë leje ndërmjetësuesit, pra nuk veprohet asgjë përveç asaj që Ai do. Ndërhyrja e ndërmjetësuesit është me lejen e Tij dhe si rrjedhojë e gjithë çështja i takon vetëm Atij.
Prandaj pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) thotë në hadithin që e transmeton Bukhariu dhe Muslimi nga Ebu Hurejre (radijAll-llahu anhu): “Të mos thotë ndonjëri prej jush: O Allah! Më fal mua nëse do! O Allah! Më mëshiro mua nëse do! Por të kërkojë me zell dhe me siguri, sepse Allahun nuk mund ta detyrojë askush.” Këtu sqaroi, se Allahu i Madhëruar vepron çfarë të dojë dhe nuk mund ta detyrojë askush në atë që Ai zgjedh, ashtu siç mund të detyrojë ndërmjetësuesi dikë dhe ashtu siç detyron kërkuesi dikë, pasiqë ia kërkon diçka me ngulm dhe duke e zënë ngusht me kërkesën e tij. Pra të gjitha dëshirat dhe qëllimet duhet t’i drejtohen vetëm Allahut, siç thotë i Lartmadhëruari: “7 - Kështu që kur të kesh mbaruar (punën, detyrën tënde) ngrihu dhe qëndro në adhurim të Allahut (duke kryer falje). 8 - Dhe (vetëm) tek Zoti yt ktheji (të gjitha qëllimet, shpresat dhe) lutjet.” [Esh-Sherh: 7-8]
Po ashtu, duhet t’i frikësohet vetëm Allahut. Allahu i Madhëruar thotë: “Dhe vetëm Mua m’u frikësoni.” [El-Bekare: 40]
Allahu i Lartmadhëruar thotë: “Mos iu frikësoni njerëzve por m’u frikësoni vetëm Mua.” [El-Maideh: 44]
Allahu na ka urdhëruar që të bëjmë salavat për pejgamberin (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) gjatë lutjes, madje e ka bërë këtë gjë prej shkaqeve të pranimit të lutjes sonë.
Shumë prej njerëzve të humbur thonë: Ky është më afër tek Allahu nga unë, sepse unë jam larg Allahut dhe nuk mund ta lus Atë vetëm se nëpërmjet këtij ndërmjetësuesi. Si dhe thënie të tjera të ngjashme me këto, që i përdorin mushrikët. Ngaqë Allahu i Madhëruar thotë: “Dhe kur robërit e Mi të pyesin ty (o Muham-med) për Mua, atëherë (përgjigju atyre): Vërtet Unë jam pranë tyre (me dijen Time). Unë u përgjigjem duave (lutjeve) të lutësit kur ai më drejtohet Mua me lutje (pa ndërmjetësues apo ndërlidhës).” [El-Bekareh: 186]
Është transmetuar se sahabët (radijAll-llahu anhum) thanë: O i dërguari i Allahut! Zoti ynë është afër që ta lutim me zë të ulët apo është larg që ta thërrasim? Atëherë Allahu zbriti ajetin që përmendëm më lart.
Në Sahihun e Imam Bukhariut, transmetohet se ata ishin në udhëtim dhe i ngrinin zërat duke bërë tekbir (duke thënë: Allahu Ekber, Allahu është më i madhi). Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) tha: “O njerëz! Tregohuni të butë me vetet tuaja (duke mos e ngritur zërin gjatë lutjes), sepse ju nuk po lutni një të shurdhër dhe as një që mungon. Ju po lutni një Dëgjues që është afër. Ai që po e lutni ju është më afër tek ndonjëri prej jush se sa qafa e kafshës së cilës i ka hipur.” Allahu i Madhëruar i ka urdhëruar të gjithë robërit, që të falen vetëm për Të dhe të lutin vetëm Atë.
Ai i urdhëroi të gjithë ata të thonë: “Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm Ty të mbështetemi e të kërkojmë ndihmë (kudo, në çdo kohë dhe për çdo gjë).” [El-Fatiha: 5]
Ai njoftoi se mushrikët thanë: “Ne nuk i adhurojmë ata për gjë tjetër, përveçse që ata të mund të na afrojnë tek Allahu.” [Ez-Zumer: 3]
Pastaj këtij mushriku i thuhet: Ti kur e lute këtë, nëse mendoje se ai është më i dijshëm për gjendjen tënde, ose kishte më tepër mundësi për të plotësuar kërkesën tënde, ose ishte më i mëshirshëm nga ty, atëherë kjo që ti bëre është injorancë, humbje dhe mohim. Nëse e dije se Allahu është më i dijshëm, më i fuqishëm dhe është më i mëshirshëm, atëherë përse nuk kërkove prej Tij, por kërkove prej dikujt tjetër?! A nuk dëgjon çfarë ka transmetuar Bukhariu dhe të tjerë bashkë me të, nga Xhabiri (radijAll-llahu anhu) se ka thënë: I Dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) na mësonte Istikharen (namaz dhe lutje që e kryen dikush që ka diçka në mëdyshje), ashtu sikur na mësonte ndonjë sure prej Kur’anit dhe thoshte: “Nëse dikush nga ju dëshiron të bëj diçka, le të fal dy rekate që nuk kanë lidhje me farzet e më pas të thotë :” O Allah! Unë të lutem që me diturinë Tënde (të pakufishme) të më drejtosh tek ajo që është më e mirë për mua! (O Allah) Më ndihmo me fuqinë Tënde! Unë të kërkoj Ty prej mirësisë Tënde të madhe, sepse Ti je i Plotfuqishmi e unë jam i pafuqishëm, Ti di gjithçka e unë nuk di asgjë. Ti je i Dituri mbi çdo të fshehtë. O Allah, në qoftë se ajo për të cilën po lutem është për të mirën e fesë sime dhe të jetës sime, në qoftë se ajo është për një përfundim të mirë të çështjeve të mia tani e në të ardhmen, ma bëj të mundur dhe ma lehtëso kryerjen e saj e më pas më jep begati prej saj. E në qoftë se ajo për të cilën po lutem është për të keqen e fesë sime dhe të jetës sime e për një përfundim të keq të veprave të mia tani e në të ardhmen, largoje atë nga unë e më largo mua nga ajo dhe bëj të mundur që të më mbulojnë mirësitë e Tua kudo që të jem, e më pas më bëj që të kënaqem me të (paracaktimin Tënd).” Thotë: “Dhe thotë nevojën e tij.” Ai e urdhëroi robin të thotë: “Unë të lutem që me diturinë Tënde (të pakufishme) të më drejtosh tek ajo e cila është më e mirë për mua, (O Allah) Më ndihmo me fuqinë tënde. Unë të kërkoj Ty prej mirësisë Tënde të madhe.”
Nëse e di se ai është më afër tek Allahu dhe në gradë më të lartë tek Allahu se sa ty, atëherë kjo është e vërtetë. Mirëpo është një fjalë e vërtetë, me të cilën kërkohet të mbrohet e kota, sepse nëse ai është më afër se ty dhe në gradë më të larta nga ty, kjo do të thotë se Ai e shpërblen atë dhe i jep atij më tepër se sa ty. Pra nuk kuptohet se kur ti e lut atë, atëherë Allahu do të ta plotësojë nevojën tënde më tepër se sa do të ta plotësojë nëse ti e lut vetë Allahun e Lartësuar. Nëse ti p.sh., e meriton dënimin dhe mospranimin e lutjes për shkak se në të ekziston kalim kufijsh, atëherë pejgamberi dhe njeriu i mirë nuk ndihmon dikë në atë që e urren Allahu dhe nuk e merr mundimin të të ndihmoj në atë të cilën Allahu e urren. Nëse nuk është ashtu, atëherë Allahu është më parësor për ta mëshiruar dhe për t’ia pranuar lutjen.
(Kërkimi i lutjes prej dikujt qoftë i gjallë apo i vdekur)
Nëse ti thua: Kur ky e lut Allahun, Ai ia pranon lutjen atij më tepër se sa do ta pranonte nëse do ta lutja unë. Dhe ky është:
Lloji i dytë: Që të mos kërkosh diçka prej tij dhe të mos e lutësh, por të kërkosh prej tij që ai të lutet për ty. Kjo është njëlloj sikur i thua një njeriu që jeton: Lutu (bëj dua) për mua! Ashtu sikurse sahabët (radijAll-llahu anhum) kërkonin prej pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) që të bënte dua për ta.
Kjo mënyrë, përsa i përket njeriut që jeton, është në përputhje me Sheriatin siç e përmendëm edhe më lartë.
Ndërsa përsa i përket të vdekurit, qoftë prej pejgamberëve, njerëzve të mirë, etj., nuk na lejohet të themi: Bëj dua për ne! Dhe as të themi: Kërkoji Zotit tënd për ne! Këtë nuk e ka bërë asnjë prej sahabëve dhe tabi’inëve, nuk ka urdhëruar për të ndonjë nga imamët dhe nuk ka ardhur asnjë hadith që të argumentoj për të. Madje ajo që ka ardhur në Sahih (të imam Bukhariut), është se kur ata i goditi thatësira në kohën e Umerit (radijAll-llahu anhu), atëherë ai kërkoi shi me anë të Ibën Ab-basit dhe tha: “O Allah! Ne kur na godiste thatësira ndërmjetësoheshim tek Ty me anë të pejgamberit tonë dhe Ti na dërgoje shiun. Ndërsa ne tani po ndërmjetësohemi tek Ty me anë të xhaxhait të Pejgamberit tonë, pra na dërgo shi!”
E më pas zbriste shiu. Ata nuk shkuan tek varri i Pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) dhe të thoshnin: O i Dërguari i Allahut! Lute Allahun për ne! Kërko shi për ne! Ne ankohemi tek ty për atë që na ka goditur e të tjera shprehje si këto. Këtë nuk e ka bërë asnjë prej sahabëve, madje ai është bidat dhe Allahu nuk ka dhënë asnjë të drejtë e asnjë provë për të. Madje ata (sahabët), kur vinin tek varri i pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), e përshëndesnin atë dhe nëse donin të bënin dua, nuk bënin dua në drejtim të varrit, por mënjanoheshin nga drejtimi i varrit, duke u drejtuar nga Kibla dhe lusnin vetëm Allahun, Një, duke mos i shoqëruar Atij asnjë, njësoj siç e lusnin Atë në çdo vend.
Në veprën “El Muatta” (të Imam Malikut) si dhe në vepra të tjera, transmetohet se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) thotë: “O Allah! Mos e bëj varrin tim idhull që të adhurohet! Inatosja e Allahut është e madhe ndaj një populli që i bën varret e pejgamberëve të tyre xhami.” Në Sunen (të Ebi Daudit) transmetohet se Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Mos e bëni varrin tim vend vizite (vend grumbullimi), bëni salavat për mua kudo që të jeni, sepse salavati juaj mbërrin tek unë.” Në dy Sahihët (të Bukhariut dhe Muslimit), transmetohet se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë në kohën që ishte sëmurë me sëmudjen prej së cilës nuk u çua më: “Allahu i ka mallkuar çifutët dhe të krishterët, të cilët i bënë varret e pejgamberëve të tyre xhami.” Në këtë hadith, ai tërheq vëmendjen që ummeti (populli) i tij të ruhet prej veprës së tyre. Aishja (Allahu qoftë i kënaqur prej saj dhe prindërve të saj) ka thënë: “Sikur të mos ishte kjo gjë, atëherë do të shfaqej varri i tij, por ai nuk deshi dhe e urreu që të bëhej xhami.” Në Sahihun e Imam Muslimit, është transmetuar se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë pesë ditë para se të ndërronte jetë: “Ata që ishin para jush i bënin varret xhami. Ju kini kujdes! Mos i bëni varret xhami, sepse unë ju ndaloj nga kjo gjë.” Në Sunen të Ebu Daudit, transmetohet se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Allahu i mallkoftë ato që i vizitojnë varret shpesh, ata që bëjnë mbi to xhami dhe ata që vendosin kandila mbi to.”
Prandaj dijetarët tanë thonë: “Nuk lejohet ndërtimi i xhamisë mbi varre.” Gjithashtu thonë se nuk lejohet të bëhet ndonjë zotim për varrin, as për ata që janë pranë varrit, as të çojë atje dirhem (monedhë argjendi), vaj, qirinj, kafshë etj. . Të gjitha këto janë zotime të ndaluara dhe gjynah. Në Sahih (të imam Bukhariut) është fiksuar se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kush zotohet se do t’i bindet Allahut, le t’i bindet dhe kush zotohet se do kundërshtoj Allahun, të mos e kundërshtoj Atë.”
Dijetarët kanë mendime të ndryshme rreth çështjes, se a e ka detyrë shpagimin e zotimit ai që zotohet apo jo? Ata kanë dy mendime për këtë çështje. Mirëpo asnjë prej imamëve të selefëve, nuk ka thënë se namazi në varre dhe përmendoret e varreve (vendet e shenjta) është i pëlqyeshëm dhe se ka ndonjë mirësi. Po ashtu asnjë prej tyre nuk ka thënë se namazi dhe lutja në to është më i mirë se namazi dhe lutja në vendet e tjera. Aq sa të gjithë kanë rënë dakord në një mendim të përbashkët, unanim, se namazi në xhami dhe në shtëpi është më i mirë se namazi në varre -qofshin ato varre të pejgamberëve apo të njerëzve të mirë-, u quajtën vende të shenjta apo jo.
Allahu dhe i dërguari i Tij kanë vendosur norma dhe rregulla të cilat i përkasin vetëm xhamive dhe që nuk i përkasin aspak vendeve të shenjta.
Allahu i Lartmadhëruar thotë: “Dhe kush është më i padrejtë se ata që ndalojnë nga përmendja sa më shumë e emrit të Allahut (në falje, dua, etj.) në xhamitë e Allahut, madje që edhe luftojnë për shkatërrimin e tyre.” [El-Bekare: 114]
Allahu i Madhëruar në këtë ajet nuk i përmendi përmendoret. Përsëri i Lartësuari thotë: “Dhe mos iu afroni atyre (grave) kur ju jeni në itikaf në xhami.” [El-Bekare: 187] Në këtë ajet nuk përmendi vendet e shenjta (apo përmendoret).
Allahu i Lartësuar thotë: “Thuaj: Zoti im më ka urdhëruar drejtësi dhe se duhet t’i drejtoheni vetëm Atij në çdo xhami (që të jeni duke u falur).” [El- A’raf: 29]
Ai thotë: “Xhamitë e Allahut do të mirëmbahen vetëm nga ata që besojnë Allahun dhe ditën e Fundit, që kryejnë rregullisht faljen (e përcaktuar ditore), që japin zekatin dhe që kanë frikë vetëm Allahun. Këta janë në udhëzim të vërtetë.” [Et-Teube: 18]
Allahu i Lartësuar thotë: “Dhe vërtetë që xhamitë janë për Allahun (të Vetëm), kështu që mos lutni asnjë tjetër bashkë me Allahun.” [El-Xhin: 18]
Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) thotë: “Namazi i burrit në xhami është më i mirë nga namazi i tij në shtëpinë apo tregun e tij, me njëzet e pesë herë.” [Transmeton Bukhariu] Gjithashtu pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kush e ndërton një xhami për Allahun, Allahu i ndërton atij një shtëpi në Xhennet.” [Transmeton Bukhariu dhe Muslimi]
Përsa i përket varreve, ka ardhur ndalim prej pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), në të cilin ka ndaluar bërjen e varreve xhami, aq sa ai e ka mallkuar atë që e bën këtë. Këtë gjë e kanë përmendur shumë prej sahabëve dhe tabi’inëve, siç e ka përmendur edhe Bukhariu në Sahihun e tij, Taberanij e të tjerë në Tefsirët e tyre. Gjithashtu e ka përmendur edhe Uthejmete e të tjerë në “Kisasul Enbija” (Historitë e Pejgamberëve), tek fjala e Allahut: “Dhe kanë thënë: Ju nuk do t’i lëni zotat tuaj dhe nuk do t’i lini as Uuddin, as Suuaan, as Jaguthin, as Jaukan dhe as Nesran (emra të idhujve të tyre).” [Nuh: 23]
Ata thanë: Këto emra ishin të disa njerëzve të mirë e të devotshëm nga populli i Nuhut. Pas vdekjes së tyre njerëzit qëndruan në varret e tyre. Pastaj, pas një kohe të gjatë, ata i bënë përmendoret e tyre idhuj dhe qëndronin tek varret duke i fërkuar, duke i puthur e duke u lutur në to, si dhe veprime të ngjashme me këto. Nuk ka dyshim që kjo është origjina e shirkut dhe i adhurimit të idhujve. Prandaj pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) tha: “O Allah, mos e bëj varrin tim idhull që adhurohet.”
Dijatarët janë të gjithë në një mendim, se kush viziton varrin e pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), ose varrin e ndonjërit prej pejgamberëve, njerëzve të mirë (sahabëve ose anëtarëve të familjes (së pejgamberit -Ehlil-Bejti-) ose të të tjerëve), atij nuk i lejohet që ta fërkojë varrin, as ta preki dhe as ta puthi atë. Madje në të gjithë botën nuk ekziston ndonjë send, që është mirë të puthet përveç gurit të zi (në Ka’be). Është vërtetuar në dy Sahihët (Bukhariut dhe Muslimit) se Umeri (radijAll-llahu anhu) ka thënë: “Pasha Allahun! Unë vërtet e di që ti je një gur që nuk të bën dobi dhe as dëm. Dhe sikur unë të mos e kisha parë të dërguarin e Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) duke të të puthur, nuk do të të puthja.”
Prandaj, nuk është prej Sunetit që dikush të prekë apo të puthë dy shtyllat e shtëpisë (Ka’bes), që janë në krah të gurit të zi, as muret e shtëpisë (Ka’bes), as Mekamin e Ibrahimit, as shkëmbin e Kudsit (që ndodhet në Palestinë), as varrin e ndonjë pejgamberi ose të njerëzve të mirë e të devotshëm. Ky është mendimi i përgjithshëm i dijetarëve dhe ata kanë rënë dakord për këtë. Aq sa fukahatë kanë mendime të ndryshme rreth çështjes së vendosjes së dorës në minberin e zotërisë sonë, të dërguarit të Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) kur ai ekzistonte dhe nuk ishte prishur. Imam Maliku dhe disa të tjerë e kanë urryer këtë, sepse është bidat (risi), aq sa thuhet se imam Maliku kur e pa Ata’en që të bënte një gjë të tillë, nuk mori më dituri prej tij. Ndërsa imam Ahmedi dhe disa të tjerë e kanë lejuar këtë veprim, sepse e ka vepruar i biri i Umerit (radijAll-llahu anhu dy).
Përsa i përket fërkimit të varrit të profetit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) dhe puthjes së tij, që të gjithë ata e kanë urryer këtë dhe e kanë ndaluar. Ngaqë ata e kuptuan atë që kishte për qëllim pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), në lidhje me ndërprerjen përfundimtare të shirkut, vërtetimin e Teuhidit dhe përkushtimin e fesë vetëm për Allahun, Zotin e Botëve.
Këtu duket edhe dallimi midis kërkimit prej pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) dhe prej një njeriu të mirë në kohën që ai është gjallë, dhe kërkimit prej tij pas vdekjes së tij dhe në mosprezencën e tij. Kjo ndodh se se në kohën që ai është gjallë, atë nuk mund ta adhuroj askush në prezencën e tij.
Pra vetë pëjgamberët (‘alejhimus-salatu ues-selam) dhe njerëzit e mirë e të devotshëm kur janë gjallë, nuk lejojnë askënd që të bëj shirk me anë të tyre, madje e ndalojnë rreptësisht këtë gjë dhe i ndëshkojnë ata që e veprojnë këtë. Për këtë Isai (alejhis-selam) tha: “Kurrë nuk u kam thënë ndonjë gjë përveç asaj që Ti më urdhërove të them: Adhuroni Allahun, Zotin tim dhe Zotin tuaj, dhe unë isha dëshmitar për ta kur unë isha dhe u mora me ta, por kur Ti më more (dhe më ngrite lart) Ti ishe Vëzhgues mbi ta dhe ti je Dëshmues për çdo gjë.” [El-Maide: 117]
Një burrë i tha pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem): Çfarë dëshiron Allahu dhe dëshiron ty. Atëherë pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) tha: “A më bëre mua të barabartë me Allahun!? Çfarë dëshiron vetëm Allahu!” Përsëri thotë: “Mos thoni çfarë dëshiron Allahu dhe dëshiron Muhamedi, por thoni: Çfarë dëshiron Allahu pastaj dëshiron Muhamedi.” Po ashtu kur Xhuejrija tha: Midis nesh është i dërguari i Allahut, i cili e di se çdo të ndodh nesër, ai i tha: “Lëre këtë dhe thuaj atë që thoje më parë.” [Transmeton Bukhariu]
Dhe thotë: “Mos e teproni në lavdërimin tim ashtu sikurse e tepruan të krishterët, në lavdërimin e birit të Merjemes. Unë padyshim që jam rob, pra thoni: Robi i Allahut dhe i dërguari i Tij.” Njëherë, kur ata u rreshtuan në rresht pas tij të ngritur në këmbë ai u tha: “Mos më madhëroni mua ashtu sikurse madhërojnë të huajt njëri-tjetrin.” Enesi thotë: “Ata (sahabët) nuk donin ndonjë tjetër më shumë nga profeti (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), megjithatë kur e shikonin nuk çoheshin në këmbë për të, sepse e dinin se ai e urrente këtë gjë.”
Gjithashtu kur Muadhi bëri sexhde për të e ndaloi atë dhe tha: “Nuk lejohet të bëhet sexhde për asnjë tjetër përveç Allahut. Nëse do të urdhëroja dikë që t’i bënte sexhde dikujt, do të urdhëroja gruan t’i bënte sexhde burrit të saj, për shkak të të drejtës së madhe që ai ka ndaj saj.” Kur sollën heretikët tek Aliu, të cilët i kaluan kufijtë (duke e tepruar) në madhërimin e Aliut dhe besuan se ai ishte zot, ai (Aliu radijAll-llahu anhu) urdhëroi që ata të digjeshin me zjarr.
Ky pra, është karakteri i pejgamberëve dhe eulijave. Ndërsa kush dëshiron që njerëzit ta teprojnë në madhërimin e tij pa të drejtë, ai është prej atyre që dëshirojnë arrogancë dhe shkatërrim në tokë, si Faraoni dhe të ngjashmit me të. Këtu hyjnë edhe shehlerët e humbjes, qëllimi i të cilëve është arroganca në tokë dhe shkatërrimi, sprovimi me anë të pejgamberëve dhe njerëzve të mirë e të devotshëm, marrja e tyre për zota, bërja e shirkut me anë të tyre pas vdekjes së tyre dhe në kohën që ata nuk janë të pranishëm, ashtu siç është bërë shirk me Mesihun dhe Uzejrin.
Këtu duket qartë edhe dallimi midis kërkimit prej pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) dhe prej njeriut të mirë e të devotshëm në kohën kur ai është gjallë dhe prezent, dhe kërkimit prej tij pas vdekjes së tij e në mungesë të tij. Asnjë prej gjeneratave të para të këtij populli në kohën e sahabëve, as tabi’inët dhe as ata që ishin një brez pas tabi’inëve, nuk e kryenin namazin dhe duanë në varret e pejgamberëve dhe nuk kërkonin prej tyre. Ata nuk kërkonin ndihmë prej tyre as në mungesë të tyre, as në varret e tyre dhe nuk qëndronin në to.
Prej shirkut më të madh, është që njeriu të kërkojë ndihmë nga i vdekuri apo nga ai që nuk është i pranishëm, siç përmendi pyetësi. Ai kërkon ndihmë prej tij kur ka fatkeqësi dhe thotë: O zotëria im filani! Njësoj sikur kërkon prej tij largimin e dëmit apo sjelljen e dobisë. Ky është edhe realiteti i asaj që bëjnë të krishterët me Mesihun dhe nënën e tij, me rabinët dhe murgjit të tyre. Është e ditur se krijesa më e mirë dhe më e ndershme tek Allahu, është pejgamberi ynë, Muhamedi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), dhe njerëzit që e dijnë më së miri vlerën dhe të drejtën e tij janë sahabët, shokët e tij. Sahabët nuk e vepronin një gjë të tillë as në mungesë të tij dhe as pas vdekjes së tij. Mushrikët (idhujtarët) i atribojnë shirkut gënjeshtrën, sepse gënjeshtra është e shoqëruar ngushtë me shirkun.
Allahu i Lartësuar thotë: “Kështu pra, braktisni adhurimin e pështirë të idhujve, braktisni edhe fjalën e rreme. Jini hunafa Lil-Lah (për të adhuruar vetëm Allahun) duke mos i vënë Atij shokë në adhurim. Dhe kushdo që i emëron shok (të barabartë) Allahut, kjo është sikur ai të kishte rënë nga qielli dhe ta kishin kapur zogjtë.” [El-Haxh: 30-31]
Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) thotë: “Dëshmia e rreme është e barabartë me shirkun që i bëhet Allahut, me dy ose tri herë.”
Allahu i Lartësuar thotë: “Padyshim se ata të cilët morën viçin për ta adhuruar, zemërimi i Zotit të tyre dhe poshtërimi i Tij do t’i mbulojë ata në jetën e kësaj bote. Kështu i shpërblejmë Ne ata që shpifin dhe trillojnë.” [El-A’raf: 152]
Ibrahimi (miku i afërt i Allahut) (alejhis-selam) ka thënë: “A është mashtrimi -të adhuruar të tjerë të rremë në vend të Allahut që ju dëshironi? Po ç’mendoni atëherë për Zotin e botëve?” [Es-Safat: 86-87]
Prej gënjeshtrave të tyre është fakti, se kur ndonjë prej tyre thotë në lidhje me shehun e vet: Nëse muridi (ithtari i shehut) ndodhet në perëndim dhe shehu i tij në lindje, dhe atij i zbulohet mbulesa, ai ia kthen atij siç ishte. Aq sa arritën të thonë, se nëse shehu nuk është kështu siç u cilësua, atëherë ai nuk është sheh. Ndonjëherë ata mashtrohen nga shejtanët, siç mashtrohen adhuruesit e idhujve. Siç ndodhte me arabët dhe idhujt e tyre, me adhuruesit e yjeve e hajmalive prej shirkut e magjisë. Ashtu siç ndodhi me tatarët, indianët, sudanezët dhe grupe të tjera idhujtare, të cilët u mashtruan prej shejtanëve dhe bashkëbiseduan me ta, si dhe ndodhitë e tjera të ngjashme me këto. Shumë prej tyre mund t’u ndodh diçka e përafërt me këto, veçanërisht kur dëgjojnë fërshëllimë apo përplasje duarsh, shejtanët ndoshta zbresin mbi ta, e ndonjëri prej tyre goditet ashtu sikurse goditet dikush prej epilepsisë, e më pas ndiqet me një zë si zëri i devesë, si shkumëngari, apo dëgjohet prej tij një ulërimë e bezdisshme. Gjithashtu ai flet gjëra që nuk i kupton as ai dhe as të pranishmit. Si dhe gjëra të tjera si këto që përmendëm, ku mund të bien këta njerëz të humbur.
(Ndërmjetësimi me pozitën dhe shenjtërinë e dikujt)
Lloji i tretë, tregon për ata që thonë: O Allah! Të drejtohem Ty me pozitën që ka filani tek Ty, ose me bereqetin e filanit, ose me shenjtërinë që ka filani tek Ty: Ma plotëso mua këtë dhe këtë. Këtë e veprojnë shumë njerëz, por një gjë e tillë nuk ka ardhur prej asnjërit nga sahabët, tabi’inët apo prej ndonjërit nga të parët e këtij populli. Nuk ka ardhur që të jenë lutur me një dua si kjo që u përmend më lart. Mua nuk më është transmetuar nga ndonjë dijetar diçka rreth kësaj që ta tregoj, përveçse atë që kam parë tek fetvatë e fekihut Ebu Muhamed ibën Abdus-Selam. Ai ka dhënë fetva se: Nuk i lejohet askujt të bëj një gjë të tillë, përveçse me Pejgamberin (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) - nëse ka ardhur në hadith të saktë përsa i përket pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) -. Kuptimi i kërkimit të fetvasë (përgjigjes së tij në lidhje me këtë çështje): Është transmetuar nga Nesaiu, Tirmidhiu dhe të tjerë, se Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) i mësoi disa nga shokët e tij që të luten duke thënë: “O Allah! Unë të lutem Ty dhe ndërmjetësohem tek Ty me anë të Pejgamberit tënd, Pejgamberit të mëshirës. O Muhamed! O i dërguar i Allahut! Unë ndërmjetësohem me ty tek Zoti im për nevojën që kam, që Ai të ma plotësoj atë. O Allah! Bëje atë të ndërmjetësojë për mua.”
Me këtë hadith janë argumentuar disa, duke thënë se lejohet ndërmjetësimi me Pejgamberin (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) gjatë jetës së tij dhe mbas vdekjes së tij.
Ata thonë se në ndërmjetësim nuk ekziston as lutja e krijesave dhe as kërkimi i ndihmës nga krijesa, por është vetëm lutja dhe kërkimi i ndihmës nga Allahu, por që në të bën pjesë kërkimi me anë të pozitës së tij. Siç ka ardhur në Sunen të Ibën Maxheh, se Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka përmendur në lutjen e atij që del për në namaz të thotë: “O Allah! Unë të lutem Ty me të drejtën që kanë kërkuesit ndaj Teje dhe me të drejtën e kësaj ecjeje, sepse unë nuk kam dalë mosmirënjohës dhe as arrogant, as për syefaqësi dhe as për t’u bërë i njohur. Unë kam dalë se i frikësohem inatosjes Tënde dhe se dëshiroj kënaqësinë Tënde. Kërkoj që të më shpëtosh prej zjarrit dhe të më falësh gjynahet, sepse askush nuk i fal gjynahet përveç Teje.”
Ata thonë se në këtë hadith, ai kërkoi me të drejtën që kanë kërkuesit ndaj Tij dhe me të drejtën e ecjes së tij për në namaz. Kjo është një e drejtë të cilën Allahu ia ka ngarkuar Vetes së Tij.
Allahu i Lartësuar thotë: “Ndërsa për besimtarët ishte detyrë për Ne që t’i ndihmonim.” [Er-Rum: 47]
Gjithashtu Allahu i Lartësuar thotë: “Është një premtim që është mbi Zotin tënd i cili duhet të përmbushet.” [El-Furkan: 16]
Ndërsa në dy Sahihët është transmetuar nga Muadh ibën Xhebeli, se profeti (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) i ka thënë: “O Muadh! A e di ti se cila është e drejta e Allahut ndaj robërve?” Ai tha: Allahu dhe i dërguari i Tij janë më të dijshëm. Tha: “E drejta e Allahut ndaj robërve është që ta adhurojnë Atë e të mos i shoqërojnë Atij asgjë. A e di se çfarë të drejte kanë robërit ndaj Allahut në qoftë se e bëjnë këtë? E drejta e tyre ndaj Tij është që të mos i dënoj ata.”
Dhe është transmetuar në hadithe të tjera shprehja: “Është detyrë për Allahun kjo dhe kjo.” Siç është fjala e Tij: “Atij që pi alkol nuk i pranohet namazi për dyzet ditë. Në qoftë se pendohet, Allahu e pranon pendimin e tij, por në qoftë se e përsërit për herë të tretë e të katërt, atëherë është detyrë për Allahun që t’i jap të pijë nga tijnetul-khabal.” U pyet: E çfarë është tijnetu khabal? Tha: “Është pija e banorëve të zjarrit.”
Një grup dijetarësh thonë: “Në këtë hadith nuk ndodhet lejimi i ndërmjetësimit me anë të tij mbas vdekjes së tij dhe kur ai nuk është i pranishëm, por në të gjendet ndërmjetësimi me të gjatë jetës së tij dhe kur ai ishte prezent.” Është transmetuar në Sahihun e Bukhariut, se Umer ibën Khatab (radijAll-llahu anhu) i kërkoi Abasit që t’i lutej Allahut për zbritjen e shiut dhe tha: “O Zoti ynë! Kur na godiste thatësira ndërmjtësoheshim tek Ty me të Dërguarin tonë dhe na e zbrisje shiun, kurse tani po ndërmjetësohemi tek Ty me xhaxhain e Pejgamberit tonë, kështu që na zbrit shi, dhe u zbriste shiu.” Pra Umer ibën Khatabi (radijAll-llahu anhu) sqaroi se ndërmjetësoheshin me anë të tij gjatë jetës së tij dhe u zbriste shiu.
Ndërmjetësimi i tyre me anë të tij ishte se ata i kërkonin atij që të luste Allahun për ta dhe ai lutej. Gjithashtu ata luteshin bashkë me të dhe ndërmjetësoheshin me shefatin dhe lutjen e tij. Siç ka ardhur në Sahih, nga Enes Ibën Malik (radijAll-llahu anhu), se një burrë hyri në xhami ditën e xhuma prej një dere që ishte afër “Darul Kada’”, ndërkohë që i dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ishte në këmbë duke mbajtur khutbe (ligjëratë). Ai u drejtua nga i dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) siç ishte në këmbë dhe tha: O i dërguari i Allahut! Pasuritë u shkatërruan dhe rrugët janë bllokuar, prandaj lute Allahun që ta ndalojë atë prej nesh. Atëherë i dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ngriti duart dhe tha: “Zoti ynë! Zbrite shiun përreth nesh e jo mbi ne. Zoti ynë! Zbrite nëpër male, kodrina, në shtretërit e luginave dhe nëpër pemë e bimë.”
Më pas tha: Ai (shiu) u ndërpre dhe ne dolëm duke ecur në diell. Në këtë hadith tha: Lute Allahun për ne, që ta ndërpresë atë prej nesh. Po ashtu në Sahih (të Bukhariut) transmetohet se Abdullah Ibën Umeri tha: Mua më kujtohet që Ebu Talibi thoshte për të dërguarin e Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem):
“Me anë të fytyrës së tij kërkohej shiu prej resë, ndihmëtari i jetimëve, që largon dëmin nga vejushat. ”
Ky ishte ndërmjetësimi i tyre me atë (pejgamberin) qoftë në kërkimin e shiut apo diçka tjetër. Kur ai ndërroi jetë, ata u ndërmjetësuan me anë të Abasit (radijAll-llahu anhu), ashtu siç ndërmjetësoheshin dhe kërkonin shiun me anë të tij. Ata nuk kërkuan shiun me anë të tij mbas vdekjes së tij, as në mos prezencën e tij, as tek varri i tij dhe as tek varri i ndonjë tjetri. Po kështu veproi Muauije Ibën Ebi Sufjan (radijAll-llahu anhu), i cili kërkoi shi me anë të Jezid ibën Es’ued El Xhureshij [1] duke thënë: O Zoti ynë! Ne po ndërmjetësohemi tek Ty me më të mirin prej nesh! O Jezid, ngriji duart tek Allahu (për të bërë lutje)! Ndërkohë ai ngriti duart, u lut dhe ata u lutën, dhe zbriti shiu. Për shkak të kësaj dijetarët thonë, se është e pëlqyeshme që shiu të kërkohet me anë të njerëzve të mirë e të drejtë. Dhe nëse janë prej familjes së të dërguarit të Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) është më mirë. Asnjë prej dijetarëve nuk ka thënë, se është i ligjshëm ndërmjetësimi dhe kërkimi i shiut me anë të pejgamberit dhe njeriut të mirë pas vdekjes së tij e në mosprezencën e tij. Ata nuk e kanë bërë të pëlqyshme një gjë të tillë në kërkimin e shiut, as në kërkimin e fitores dhe as në lutjet e tjera. Lutja është truri i adhurimit.
Adhurimi është bazuar në Sunnet dhe pasim dhe jo mbi epshe dhe risi.
Allahu duhet të adhurohet me atë që ka vendosur si fe dhe jo me epshe dhe risi.
Allahu i Lartmadhëruar thotë: “Apo kanë ata shokë e të barabartë me Allahun (zota të rremë të tyre) të cilët kanë themeluar dhe përcaktuar për ta ndonjë fe të cilën nuk e ka urdhëruar e përcaktuar Allahu?” [Esh-Shura: 21]
Gjithashtu thotë: “Lutjuni Zotit tuaj me përulje dhe në vetveten tuaj. Vërtetë Ai nuk i do ata që kalojnë kufinjtë.” [El-A’raf: 55]
Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) thotë: “Vërtetë që ka për të patur njerëz prej këtij populli që i kalojnë kufinjtë në lutje dhe pastrim.”
(Gjykimi ndaj atij që kur e godet ndonjë fatkeqësi apo frikë kërkon ndihmë prej shehut të vet)
Përsa i përket atij personi, që kur e godet ndonjë fatkeqësi ose frikësohet nga diçka, kërkon ndihmë prej shehut të vet, duke kërkuar që t’ia bëjë të qëndrueshme zemrën prej rrethanës (gjëndjes) që ai ndodhet, gjykimi është se kjo është shirk. Dhe është prej riteve të fesë së krishtere, ngaqë Allahu është Ai që zbret mëshirën dhe largon dëmin.
Allahu i Lartmadhëruar thotë: “Dhe në qoftë se Allahu të prek me ndonjë lëndim, nuk gjendet dikush tjetër që mund të ta heqi atë përveç Atij, edhe në qoftë se Ai dëshiron ndonjë të mirë, nuk ka kush tjetër që mund ta zmbraps mirësinë e Tij.” [Junus: 107]
I Lartësuari thotë: “Atë që Allahu ua dhuron njerëzve nga Mëshira e Tij, nuk ka kush që mund ta pengojë e atë që Ai e ndal, nuk ka kush që mund ta lirojë pas Tij.” [Fatir: 2]
Gjithashtu thotë: “Thuaju (O Muhamed): “Më thoni, sikur të binte mbi ju dënimi i Allahut, apo t’ju vijë ora (të cilës i trembeni), a do t’i thërrisnit tjetërkujt përveç Allahut? (Përgjigjuni) nëse jeni të drejtë! Patjetër, ju vetëm Atij do t’i thërrisnit dhe Ai po të dojë mund t’jua largojë atë fatkeqësi për të cilën ju i thërrisni Atij. Dhe atë kohë ju harroni çfarëdo shoku që i keni bashkuar në adhurim.” [En-Aam: 40-41]
I Lartësuari thotë: “Thuaju (O Muhamed): “Thërrisni ata përveç Atij (Allahut) të cilët juve ua merr mendja (për zota si melekët, pejgamberët, kushdo qofshin, Isai, Uezejri, idhuj etj.)! Ata nuk kanë fuqi për ta larguar të keqen prej jush, as për ta kaluar atë prej jush tek ndokush tjetër. Ata të cilëve u thërrasin (si Isai -biri i Merjemes-, Uzejri ose ndonjë melek tjetër) vetë duan (për veten e tyre) mënyrë e rrugë të drejtë për hyrje e afrim tek Zoti i tyre (Allahu). Secili prej tyre do të donte të ishte më i afërti dhe ata (Isai, Uzejri, melekët etj.) vetë shpresojnë për Mëshirën e Tij dhe kanë frikë ndëshkimin e tij. Vërtetë që ndëshkimi i Zotit tënd është për t’u pasur frikë!” [El-Isra: 56-57]
Pra Allahu i Lartmadhëruar, sqaroi se ata që luten, qofshin melekë, pejgamberë, etj., nuk posedojnë mundësi për t’ua larguar të keqen dhe as nuk mund ta kalojnë atë prej tyre tek dikush tjetër.
Nëse dikush thotë: Unë e lus shehun që ai të jetë ndërmjetës për mua, atëherë ky veprim i tij është si lutja e të krishterëve për Merjemen, murgjit dhe rabinët. Besimtari shpreson vetëm tek Zoti i tij dhe i frikësohet vetëm Atij. Ai lut vetëm Atë duke ia përkushtuar fenë vetëm Atij. Ndërsa ajo që meriton shehu i tij është që të lutet dhe të kërkojë mëshirë për të. Ngaqë krijesa që ka më shumë pozitë është i dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) dhe shokët e tij janë njerëzit më të ditur për çështjen dhe pozitën e tij. Aq sa ata janë njerëzit që i binden më shumë atij. Mirëpo nuk ka ndodhur që ai të urdhëronte ndonjërin prej tyre që të thoshte kur tmerrohej apo frikësohej: O zotëria im! O i dërguari i Allahut! Ata nuk e bënin një gjë të tillë gjatë jetës së tij dhe as pas vdekjes së tij. Madje ai i urdhëronte që të përmendnin Allahun, t’i luteshin vetëm Atij dhe të bënin salavat dhe selam për të (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem). Allahu i Lartmadhëruar thotë: “173 - Ata (besimtarët) të cilëve njerëzit (hipokritë) u thanë: “Vërtetë populli (pagan) ka grumbulluar kundër jush (një ushtri të madhe), kështu që frikësojuni atyre, por kjo në të vërtetë vetëm ua shtoi besimin dhe thanë: Na mjafton vetëm Allahu dhe Ai është Rregulluesi më i mirë i punëve tona. 174 - Kështu që ata u kthyen me mirësi dhe begati nga Allahu. Asnjë e keqe nuk i preku, ndoqën kënaqësinë e Allahut dhe Allahu është Zotëruesi dhe Dhuruesi i mirësive të pafundme.” [Ali Imran: 173-174]
Në Sahihun e Bukhariut, transmetohet nga Ibën Abasi (radijAll-llahu anhu), se këtë fjalë e ka thënë Ibrahimi (alejhis-selam) kur u hodh në zjarr dhe e tha gjithashtu Muhamedi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) - d.m.th. dhe shokët- e tij, kur njerëzit u thanë atyre: Vërtetë populli (pagan) ka grumbulluar kundër jush (një ushtri të madhe).
Në Sahih (të Bukhariut), transmetohet se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) kur kishte ndonjë brengë thoshte: “Nuk ka Zot tjetër (që meriton të adhurohet) përveç Allahut Madhështor dhe të Butë. Nuk ka Zot tjetër (që meriton të adhurohet) përveç Allahut Zotit të Arshit të shenjtë. Nuk ka Zot tjetër (që meriton të adhurohet) përveç Allahut Zotit të qiejve dhe të tokës, Zotit të Arshit madhështor.”
Gjithashtu është transmetuar se një lutje të tillë ai ia mësoi edhe disa prej pjesëtarëve të familjes së tij. Në Sunen (të Tirmidhiut) transmetohet se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), kur i vinte ndonjë gjë e papëlqyeshme thoshte: “O i Përjetshëm (pa fillim dhe pa mbarim)! O Mbajtës i gjithçkaje që ekziston! Me Mëshirën Tënde kërkoj ndihmë.”
Po ashtu është transmetuar se Fatimes, vajzës së tij, i mësoi të thotë: “O i Përjetshëm (pa fillim dhe pa mbarim)! O Mbajtës i gjithçkaje që ekziston! O Nismëtari, Krijues i qiejve dhe i tokës! Nuk ka Zot tjetër (që meriton adhurimin) përveç Teje! Me Mëshirën Tënde kërkoj ndihmë, më rregullo mua të gjitha çështjet dhe mos më lër të mbështetm tek vetja ime apo tek ndonjë nga krijesat e tua, qoftë dhe për një çast!”
Në Musnedin e Imam Ahmedit dhe Sahihun e Ebu Hatim El Bustit (Ibën Hibbanit), transmetohet nga Ibën Mes’udi (radijAll-llahu anhu) se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Çdo person që e godet ndonjë hidhërim apo shqetësim dhe thotë: O Allah! Unë jam robi Yt, biri i robit Tënd dhe biri i robëreshës Tënde. Jeta ime është në dorën Tënde, ligji Tënd është vendimtar tek unë, gjykimi Yt për mua është më i drejti. Të lutem Ty me çdo emër Tëndin, me të cilin ke quajtur veten Tënde, apo që e ke zbritur në Librin Tënd, apo që ia ke mësuar dikujt prej krijesave të Tua, ose e ke ruajtur në diturinë Tënde të fshehtë. Bëje Kur’anin Madhështor pranverë të zemrës sime, dritë në gjoksin tim, largues të hidhërimit tim dhe largues të dëshpërimit dhe shqetësimit tim. Allahu ka për t’ia larguar shqetësimin dhe dëshpërimin, dhe ka për t’ia zëvendësuar ato me gëzim.”
Të pranishmit thanë: O i dërguari i Allahut! A t’i mësojmë këto? Ai tha: “Ai që i dëgjon këto duhet t’i mësoj.” Ai i tha popullit të tij: “Vërtet që dielli dhe hëna janë dy argumente prej argumenteve të Allahut! Eklipsi i tyre nuk ndodh për shkak të vdekjes apo jetës së dikujt, por Allahu frikëson me to robërit e Tij. Kur të shikoni këtë (eklipsin e tyre) kthehuni me nxitim për në namaz, përmendjen e Allahut dhe në kërkim të faljes.”[2]
Pra ai kur ndodhi eklipsi, i urdhëroi për namaz, lutje, përmendje të Allahut, lirim nga robëria, sadaka dhe nuk i urdhëroi ata që t’i luten ndonjë krijese, meleku, pejgamberi apo ndonjë tjetri.
Në Sunet ndodhen mjaft shembuj të tillë dhe ai u ka urdhëruar e mësuar muslimanëve në rast frike vetëm atë që i ka urdhëruar Allahu, si lutja e Allahut, përmendja e Tij, kërkimi i faljes, namazi, sadakaja etj. .
Atëherë, si vallë besimtari që beson në Allahun dhe të dërguarin e Tij, mënjanohet nga ajo që ka urdhëruar Allahu dhe i dërguari i Tij dhe vepron një bidat (risi), për të cilin Allahu nuk ka dhënë asnjë të drejtë e asnjë provë, madje ngjason me fenë e idhujtarëve dhe të krishterëve?!
Nëse dikush pretendon se i është plotësuar nevoja me anë të gjërave të tilla, apo shehu i tij bëri diçka etj., atëherë i themi se edhe adhuruesve të yjeve, idhujve etj., prej idhujtarëve u ndodhin gjëra të tilla. Kjo është diçka tepër e njohur prej idhujtarëve të mëparshëm dhe po ashtu edhe prej idhujtarëve të kësaj kohe. Nëse nuk do të ekzistonin gjëra të tilla, atëherë nuk do të adhuroheshin idhujt dhe gjërat e tjera. Ibrahimi (khalili -mik i afërt tek Allahu-) thotë: “Më largo e më ruaj mua dhe bijtë e mi nga adhurimi i idhujve. O Zoti im! Vërtet që ata (idhujt) kanë humbur shumë prej njerëzve.” [Ibrahim: 35-36]
[1] - Sahab i cili erdhi dhe u vendos në Sham dhe jetoi në fshatin Zebedin në Guta. Ibën Asakir tek “Hisoria e Damaskut” thotë: “Jam informuar se Jezid ibën el-Esuedi pasi falte namazin e jacisë në xhaminë e Damaskut, dilte për të shkuar në Zebedin dhe gishti i madh i tij i ndriçonte. Me dritën e tij ecte derisa arrinte në Zebedin. Për shkak të mirësisë së tij, Muauija i kërkonte të bënte dua për të rënë shi.”
[2] - Hadithi transmetohet nga Mugire Ibën Shu’be dhe e ka nxjerrë Bukhariu në Sahihun e tij. Shkaku i ardhjes së këtij hadithi është se ditën që vdiq Ibrahimi, djali i pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), ndodhi eklipsi i diellit dhe njerëzit thanë: Ndodhi eklipsi për shkak të vdekjes së Ibrahimit.
(Fillimi i shfaqjes së shirkut)
Thuhet, se për herë të parë në tokën e Mekës pas vdekjes së Ibrahimit khalilit, shirku është shfaqur prej Amër ibën Luhej El-Khuzaij. Ai është personi të cilin pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) e pa duke iu zvarritur zorrët në zjarr. Ai është i pari që i la devetë të lira në kullotë për zotat e tyre të paqenë, duke mos i lënë ato që të përdoreshin për ngarkesë. Gjithashtu, është i pari që ndërroi fenë e Ibrahimit. Thonë se ai shkoi në Sham dhe aty gjeti disa idhuj në Balka. Ata pretendonin se kishin dobi prej tyre në sjelljen e të mirave dhe largimin e dëmeve, dhe i solli ata (idhujt) në Mekë, duke bërë traditë për arabët shirkun dhe adhurimin e idhujve.
Përsa i përket çështjeve të cilat i ka ndaluar Allahu dhe i dërguari i Tij, si shirku, magjia, vrasja, imoraliteti, dëshmia e rreme, pirja e alkolit dhe të ndaluarat e tjera, vetja e njeriut mund të ketë përfitim duke iu bazuar asaj që ai e quan dobi ose largim të dëmit. Nëse nuk mund të ekzistonte një gjë e tillë, njerëzit nuk do t’i vepronin të ndaluarat, nga të cilat nuk kanë asnjë mirësi. Ajo që i shtyn njerëzit tek e ndaluara është injoranca ose nevoja. Ndërsa, ai që e di të keqen e diçkaje dhe ndalimin e saj, si mund ta veprojë atë?! Ata që i bëjnë të gjitha këto, ndoshta janë të paditur për dëmet që ato kanë, ose mund të kenë nevojë për to, për shkak të epshit që kanë për to. Ndoshta ato mund të kenë më tepër dëm se sa kënaqësi, por ata nuk e dijnë këtë për shkak të injorancës së tyre, apo se epshet i kanë verbuar ata, prandaj dhe i veprojnë ato. Epshi, në përgjithësi e bën njeriun të sillet sikur nuk di gjë prej të vërtetës, sepse dashuria që ke për diçka të verbon dhe të shurdhon.
Prandaj dijetari e ka frikë Allahun. Ebul-Aalije thotë: I kam pyetur shokët e Muhamedit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) për fjalën e Allahut të Lartësuar: “Allahu pranon vetëm pendimin e atyre që bëjnë gjynah nga padija dhe marrëzia dhe pendohen menjëherë pas kësaj.” [En-Nisa: 17]
Dhe ata u përgjigjën duke thënë: “Kushdo që kundërshton Allahun është injorant (i paditur) dhe kushdo që pendohet para vdekjes është penduar menjëherë.” Nuk dua të sqaroj këtu me detaje dëmet e mëdhja që shkaktojnë të ndaluarat dhe as dobitë e çmuara që kanë urdhëresat. Mirëpo mjafton që besimtari të dijë, se ajo që Allahu ka urdhëruar, ka dobi të garantuar ose me përqindje më të madhe dhe ajo që e ka ndaluar Allahu ka dëm të garantuar ose me përqindje më të madhe. Gjithashtu ta dijë, se Allahu nuk i ka urdhëruar robërit me urdhërat që i urdhëroi, sepse ka nevojë për ta, dhe as nuk i ka ndaluar prej asaj që i ndaloi se do të kursej ndaj tyre, por i urdhëroi ata për atë që është në dobi të tyre dhe i ndaloi prej asaj që është në dëm të tyre. Për këtë arsye e ka cilësuar pejgamberin e Tij (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) se: “I udhëzon ata për çdo gjë të mirë dhe i ndalon ata nga çdo gjë e keqe. Ai u lejon atyre si të ligjshme gjithçka të mirë e të këndshme dhe ua ndalon si të paligjshme gjithçka të keqe.” [El-A’raf: 157]
(Sqarim rreth gjykimit të fërkimit të varrit, puthjes së tij dhe vendosjes së faqes mbi të)
Përsa i përket fërkimit të varrit (cilido varr qoftë), puthjes së tij, apo vendosjes së faqes mbi të, të gjitha këto veprime janë rreptësisht të ndaluara në bazë të mendimit unanim të të gjithë muslimanëve. Edhe nëse ato janë varret e pejgamberëve. Një veprim të tillë nuk e ka bërë asnjë nga të parët e këtij populli dhe asnjë nga imamët e tij. Madje ky veprim është prej shirkut.
Allahu i Lartësuar thotë: “Dhe kanë thënë: Ju nuk do t’i lini zotat tuaj dhe nuk do të lini as Ueddan, as Suuaan, as Jaguthen, as Jaukën, as Nasran (emra të idhujve të tyre). Dhe vërtetë që ata kanë tërhequr shumë në rrugë të gabuar.” [Nuh: 23-24]
Siç e thamë edhe më lartë, këta ishin emra të një grupi njerëzish të mirë, të cilët ishin prej popullit të Nuhut. Në fillim njerëzit qëndruan një periudhë kohe tek varret e tyre, pastaj pas një farë kohe, skalitën pamjet e tyre në statuja. Këto gjeste janë rreptësisht të ndalura, aq më tepër nëse shoqërohen me lutjen e të vdekurit dhe kërkimin e ndihmës prej tij. Të gjitha këto i përmendëm duke sqaruar shirkun që ndodhet në këto veprime. Po ashtu sqaruam edhe dallimin midis “vizitës së shpikur”, ku praktikuesit e saj i ngjasojnë të krishterëve dhe “vizitës që është në përputhje me Sheriatin”.
(Gjykimi i uljes së kokës para shehlerëve të mëdhenj dhe i puthjes së tokës)
Ulja e kokës tek shehlerët e mëdhenj dhe tek njerëzit e tjerë, puthja e tokës dhe veprime të tjera të këtij lloji, janë rreptësisht të ndaluara sipas mendimit unanim, aq sa nuk ekziston asnjë mosmarrëveshje midis imamëve rreth ndalimit të tyre. Madje përkulja e shpinës për dikë tjetër përveç Allahut, është diçka e ndaluar.
Në Musned (të imam Ahmedit) dhe në libra të tjerë, transmetohet se Muadh ibën Xhebeli (radijAll-llahu anhu), kur u kthye nga Shami, bëri sexhde për pejgamberin (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) dhe ai i tha: “Çfarë është kjo o Muadh?!” Ai tha: O i dërguari i Allahut! Unë i pashë njerëzit në Sham duke i bërë sexhde njerëzve me pozitë dhe njerëzve të denjë në luftë. Thoshnin se e kishin marrë këtë gjë nga pejgamberët e tyre. Atëherë pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) i tha: “Kanë gënjyer o Muadh! Nëse unë do të urdhëroja dikë për t’i bërë sexhde dikujt, do të urdhëroja gruan t’i bëjë sexhde burrit të saj, për shkak të së drejtës së madhe që ka ndaj saj. O Muadh! Nëse do të kalosh tek varri im, a mos vallë do bësh sexhde?” Tha: Jo! Tha: “Mos e bëj një gjë të tillë.” Ose siç ka thënë i dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem)
Aq sa në Sahih, transmetohet prej hadithit të Xhabirit, se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) u fal ulur për shkak të një sëmundjeje që kishte, ndërkohë që shokët e tij u falën në këmbë. Ai i urdhëroi që të ulen dhe u tha: “Mos më madhëroni mua ashtu siç madhërojnë të huajt njëri-tjetrin.” Po ashtu thotë: “Kush gëzohet që t’i çohen njerëzit në këmbë, le të përgatit venduljen e tij në zjarr.”
Ai i ndaloi të qëndronin ngritur në këmbë kur ai ishte ulur, edhe pse ata ishin çuar për namaz dhe këtë gjë e bëri që ata të mos u ngjasojnë atyre që ngrihen në këmbë për prijësit ose udhëheqësit e tyre. Po ashtu bëri të ditur, se ai person që dëshiron t’i çohen të tjerët në këmbë, ka për të qenë prej banorëve të zjarrit. Vallë, si do të jetë përfundimi për dikë që i bëhet sexhde, përkulen për të dhe i puthin duart?! Umer ibën Abdulazizi (radijAll-llahu anhu), i cili ka qenë khalifi i Allahut në tokë, kishte ngarkuar disa njerëz të tij, që ta ndalonin atë që hynte për të puthur tokën, aq sa kush puthte tokën, ai e ndëshkonte.
Shkurtimisht po them se ngritja dhe ulja, rukuja dhe sexhdeja, janë të drejta të të Vetmit të Adhuruar, Krijuesit të qiejve dhe të tokës. Dhe ajo që është e drejtë absolute vetëm për Allahun, nuk lejohet që të kryhet asnjë gjë prej saj, për dikë tjetër përveç Tij. Si p.sh., betimi për dikë tjetër përveç Allahut të Lartësuar. I dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) thotë: “Kush do të betohet, le të betohet për Allahun ose le të heshtë.” (Transmeton Bukhariu dhe Muslimi) Gjithashtu thotë: “Kush betohet për dikë tjetër veç Allahut, vërtet që ka bërë shirk.”
Pra, i gjithë adhurimi duhet të kryhet vetëm për Allahun, Një të Vetëm, pa shok dhe ortak. “Dhe ata nuk u urdhëruan për tjetër, veçse që duhet të adhuronin vetëm Allahun dhe të mos adhuronin tjetër përveç a përkrah Tij, të adhuronin Atë me besim të vërtetë e përkushtim të plotë dhe të kryenin faljen e namazit e të jepnin zekatin. Dhe kjo është feja e drejtë dhe e vërtetë.” [El-Bejjineh: 5]
Në Sahih (të Muslimit), transmetohet se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) thotë: “Vërtetë Allahu pëlqen për ju tre gjëra: Të adhuroni vetëm Atë dhe të mos i shoqëroni askënd në adhurim, të kapeni të gjithë fortë me litarin e Allahut e të mos përçaheni dhe të këshilloni atë të cilin Allahu e ka ngarkuar me çështjen tuaj.” Dhe përkushtimi i fesë vetëm për Allahun, është baza e adhurimit.
Pejgamberi ynë (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), e ka ndaluar rreptësisht shirkun, qoftë pak apo shumë, i vogël apo i madh. Këtë e argumenton fakti i transmetimit nga burime të shumta, se ai e ka ndaluar namazin në kohën e lindjes së diellit dhe në kohën e perëndimit të tij. Kjo është transmetuar me tekste të ndryshme. Ai një herë ka thënë: “Mos prisni që ta falni namazin në kohën e lindjes së diellit dhe as në perëndimin e tij.” Ndërsa një herë tjetër, ka ndaluar që dikush të falet pas agimit derisa të lindë dielli, dhe po ashtu ka ndaluar që të falet namaz pas namazit të asrit, derisa të perëndojë dielli. Një herë tjetër ka përmendur se kur lind dielli, lind midis dy brirëve të shejtanit dhe në këtë kohë pabesimtarët i bëjnë sexhde diellit. Gjithashtu, e ka ndaluar faljen e namazit në këtë kohë, sepse ka përngjasim me idhujtarët, të cilët në këtë kohë i bëjnë sexhde diellit. Shejtani i vendos brirët e tij në atë pozicion, që dielli të lindë midis brirëve të tij, me qëllim që sexhdeja të bëhet për të. Atëherë vallë, si është gjendja e atij njeriu, shirku i të cilit është më i qartë se ky dhe përngjasimi i tij me idhujtarët është më i dukshëm?!
Allahu i Lartësuar thotë në atë që urdhëroi të dërguarin e Tij, që t’u thotë ndjekësve të librave të parë: “Thuaj (o Muhamed): O ithtarë të librit (çifutë e të krishterë)! Ejani te një fjalë që është e drejtë dhe e përbashkët mes nesh dhe jush, që të mos adhurojmë askënd përveç Allahut, që të mos i vëmë Atij shokë në adhurim dhe asnjë prej nesh të mos marrë të tjerë për zota përveç Allahut të Vetëm. Pastaj nëse ata largohen, thuaju dëshmoni për ne se jemi muslimanë.” [Al-Imran: 64]
E gjithë kjo, është për arsye se në të ekziston përngjasimi me ithtarët e librit, të cilët morën si zota njëri-tjetrin përveç Allahut. Ndërsa ne jemi të ndaluar ta bëjmë këtë veprim. Kush i shmanget udhëzimit të pejgamberit të Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), udhëzimit të shokëve të tij dhe udhëzimit të pasuesve të tyre me bamirësi, tek ajo që ngjason me ritet fetare të të krishterëve, ai pa dyshim që ka lënë atë për të cilën e ka urdhëruar Allahu dhe i dërguari i Tij.
Përsa i përket fjalës që thotë dikush: Nevoja ime u krye me begatinë e Allahut dhe begatinë tënde, kjo është një shprehje e keqe, sepse në të tilla gjëra, nuk mund të krahasohet askush me Allahun. Kur dikush i tha pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem): Çfarë dëshiron Allahu dhe ty! Ai tha: “A më bëre mua shok me Allahun?! Thuaj: Çfarë dëshiron Allahu i Vetëm.” Ai një herë i tha shokëve të tij: “Mos thoni: Çfarë dëshiron Allahu dhe Muhamedi, por thoni: Çfarë dëshiron Allahu, pastaj dëshiron Muhamedi.”
Në një hadith, transmetohet se një nga muslimanët pa dikë që thoshte: Sa popull i mirë jeni ju, sikur të mos i bënit shokë Allahut. D.m.th: ju thoni: Çfarë dëshiron Allahu dhe dëshiron Muhamedi. Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) i ndaloi nga kjo gjë. Në Sahih (të Bukhariut dhe Muslimit), transmetohet se Zejd ibën Khalid ka thënë: Një herë i dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) u fal me ne duke na prirë në namazin e sabahut kur ishim në Hudejbije, ndërkohë që natën kishte rënë shi dhe tha: “A e dini çfarë tha Zoti juaj këtë natë?” Ne thamë: Allahu dhe i dërguari i Tij janë më të dijshëm. Tha: “Ai tha: Disa robër të mi u gdhinë besimtar tek Unë dhe disa të tjerë u gdhinë pabesimtarë. Ai që thotë: Ne na zbriti shiu me mirësinë e Allahut dhe mëshirën e Tij, ky është ai që beson tek Unë dhe që nuk beson tek yjet. Ndërsa ai që thotë: Na zbriti shiu për shkak të këtij ylli, apo atij tjetri, ky është ai që nuk beson tek Unë, por beson tek yjet.”
Shkaqet të cilat Allahu i ka bërë shkaqe, nuk mund të bëhen ortak, shok apo ndihmëtar.
Ndërsa ai që thotë: Me begatinë e shehut, ndoshta ka për qëllim lutjen e tij, dhe lutja që pranohet më shpejt është lutja e atij që mugon. Ndoshta ai ka për qëllim me të begatinë e asaj të mire, të cilën ai ia ka mësuar dhe e ka urdhëruar për të. E ndoshta mund të ketë për qëllim begatinë dhe ndihmën me të cilën ai e ka ndihmuar në të vërtetën, apo që e ka dashur për hir të fesë etj. . Që të gjitha këto janë kuptime të drejta. Ndoshta ai ka për qëllim me të lutjen që bën për të vdekurin, apo për atë që nuk është prezent. Mirëpo veçimi i shehut me këtë ndikim, apo veprimi i asaj për të cilën ai është i pafuqishëm, apo që nuk ka mundësi ta kryej, apo që nuk e ka për qëllim, atëherë pasimi i tij dhe bindja ndaj tij në këto gjëra është prej bidateve të këqija. Këtu hyjnë edhe kuptimet e tjera të kota të ngjashme me këto.
Ajo gjë për të cilën nuk ka pikë dyshimi, është fakti se puna me bindjen ndaj Allahut, lutja e besimtarëve për njëri-tjetrin, e të tjera veprime si këto, janë të dobishme në këtë botë dhe në botën tjetër, dhe ato ndodhin me mirësinë dhe mëshirën e Allahut.
(Sqarimi i realitetit të “El-Kutbu”, “El-Gauthu” dhe “El-Ferdul-xhami’”)
Në lidhje me përgjigjen ndaj pyetjes që ka të bëj me termat “El-kutbu’”, “El-gauthu” dhe “El-ferdul xhami’”, që të gjitha këto i thonë disa grupe njerëzish dhe i komentojnë ato me gjëra që janë krejtësisht të kota në fenë islame. Si p.sh., disa njerëz, termin “El-Gauthu” e komentojnë duke thënë se është ai i cili me ndërmjetësimin e tij arrihet përkrahja e krijesave, qoftë ndihma apo furnizimi i tyre. Aq sa disa prej tyre thonë se ndihma e ëngjëjve dhe e peshqve të detit realizohet me ndërmjetësimin e tij. Kjo thënie e tyre është plotësisht e ngjashme me atë që thonë të krishterët për Mesihun (alejhis-selam) dhe siç thonë ekstremistët për Aliun (radijAll-llahu anhu). Padyshim që ky është një mosbesim (kufër) i qartë, që kush e bën këtë kërkohet prej tij të pendohet, nëse pendohet mirë, por nëse nuk pendohet vritet. Kjo gjë ndodh sepse nuk ekziston asnjë nga krijesat, qoftë ëngjëll apo njeri, me anë të të cilit mund të realizohet ndihma e krijesave.
Prandaj, ajo që thonë filozofët në “Dhjetë logjikat”, për të cilat pretendojnë se janë ëngjëjt, si dhe ajo që thonë të krishterët për Mesihun, e shprehje të tjera si këto, janë kufër (mosbesim) i qartë. Ky është mendimi unanim i të gjithë muslimanëve.
Me termin “El-Gauth”, kam për qëllim edhe atë që thonë disa njerëz, se në tokë ekzistojnë më tepër se treqind e dhjetë burra, që titullohen “Nuxhaba’”, e prej tyre zgjidhen shtadhjetë, që titullohen “Nukaba’”, ku prej tyre zgjidhen dyzet të tjerë që titullohen “Abdalë”, prej tyre zgjidhen shtatë “Aktabë”, prej tyre zgjidhen katër të tjerë që titullohen “Autadë” dhe prej tyre zgjidhet një që quhet “El-Gauthu”, që qëndron në Mekë. Ata pretendojnë se banorët e tokës, kur i godet ndonjë fatkeqësi në furnizim dhe në ndihmë, atëherë drejtohen tek ata më tepër se treqindë e dhjetë burrat, këta drejtohen tek shtatëdhjetë të tjerët, të shtatëdhjetët drejtohen tek të dyzetët, të dyzetët drejtohen tek të shtatët, të shtatët drejtohen tek të katërtit dhe së fundi të katërtit drejtohen tek një. Disa të tjerë ndoshta i shtojnë numrat, emrat dhe gradët e tyre, e disa të tjerë i pakësojnë. Kjo ndodh sepse ata kanë shprehje të ndryshme rreth këtyre çështjeve. Disa prej tyre thonë, se një letër jeshile zbret nga qielli mbi Ka’be, që mban emrin e “Gauthit” të kohës, apo që zbret emri i Khidrit të asaj kohe. Kjo e fundit ndodh tek ata që thonë se Khidri është një gradë. Dhe se në çdo kohë ekziston një Khidër, ngaqë ata kanë dy mendime në këtë çështje.
Mirëpo që të gjitha këto janë të kota dhe nuk kanë asnjë origjinë në Librin e Allahut dhe as në Sunnetin e të dërguarit të Tij. Këto nuk i ka thënë ndonjë prej të parëve të këtij populli, asnjë nga imamët e tij dhe asnjë nga dijetarët e mëdhenj të mëparshëm, që meritojnë të pasohen.
Gjithashtu është e ditur, se zotëria ynë dhe i dërguari i Zotit të botëve, Ebu Bekri, Umeri, Uthmani dhe Aliu (radijAll-llahu anhum), kanë qenë krijesat më të mira në kohën e tyre, dhe siç dihet ata ishin në Medine dhe jo në Mekë.
Disa prej tyre transmetojnë një hadith, në lidhje me “Hilalin” djaloshin e Mugire ibën Shu’be, duke thënë se ai është një nga të shtatët. Mirëpo ky është një hadith i kotë, sipas mendimit të të gjithë dijetarëve, të cilët kanë rënë dakord për pavërtetësinë e tij. Edhe pse disa prej këtyre haditheve i transmeton Ebu Nuajmi në veprën e tij “Hiljetul-Eulija’” dhe Shejkh Ebu Abdurrahman Es-Sulemij në disa prej librave të tij. Ti mos u mashtro me këto libra, se në to ndodhen hadithe të sakta, të mira, të dobëta, të shpikura dhe gënjeshtra, për të cilat nuk ka mosmarrëveshje midis dijetarëve, se ato janë gënjeshtra të shpikura. Ndonjëherë dikush mund t’i transmetojë sipas traditës së disa prej ndjekësve të hadithit, të cilët kanë transmetuar atë që kanë dëgjuar, duke mos bërë dallim midis të saktit dhe të kotit. Ndjekësit e hadithit nuk transmetonin hadithe si këto. Kjo sepse ka ardhur në Sahih (të Muslimit) se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka thënë: “Kush flet prej meje një hadith që e sheh se është gënjeshtër, atëherë ai është njëri nga gënjeshtarët.”
Me pak fjalë po them se të gjithë muslimanët e dijnë se kur mbi ta zbresin fatkeqësitë, qoftë kur janë në mirëqenie apo në frikë, si p.sh. kur luten në namazin e Istiskas, kur kërkojnë shiun me qëllim që mbi ta të zbresë furnizimi, kur luten në namazin e eklipsit, kur përgatiten për largimin e fatkeqësisë dhe në raste të tjera, ata drejtohen vetëm tek Allahu, duke lutur vetëm Atë, i Cili nuk ka shok dhe ortak, pa i shoqëruar Atij asnjë shok në adhurim. Muslimanët asnjëherë nuk duhet t’i kthehen dikujt tjetër përveç Allahut të Lartësuar për nevojat që kanë. Madje edhe idhujtarët në kohën e injorancës së tyre, lusnin Allahun pa ndërmjetës dhe Allahu i përgjigjej atyre. A mos vallë mendon, se pas Teuhidit dhe Islamit nuk do t’i përgjigjet lutjes së tyre përveçse me këtë ndërmjetës, për të cilin Allahu nuk ka zbritur asnjë fakt dhe asnjë provë?!
Allahu i Lartësuar thotë: “Dhe kur njeriun e kap ndonjë hall (ose e keqe), ai na lutet Neve i mbështetur në krahun e tij, i ulur ose në këmbë. Por pasi Ne ia kemi larguar atij të keqen, ai vazhdon në rrugën e tij sikur të mos na ishte lutur Neve për një hall që i ra atij!” [Junus: 12]
Ai përsëri thotë: “Ndërsa kur ju kap e keqja në det, ata të cilët ju i thërrisni përveç Atij, shuhen e zhduken prej jush përveç Atij (vetëm Allahu).” [El-Isra: 67]
Në një ajet tjetër thotë: “Thuaju (O Muhamed): “Më thoni, sikur të binte mbi ju dënimi i Allahut, apo t’ju vijë ora (së cilës ju i trembeni) a do t’i thërrisnit tjetërkujt përveç Allahut? (Përgjigjuni) nëse jeni të drejtë! Patjetër, ju vetëm Atij do t’i thërrisnit dhe në qoftë se Ai do, Ai mund t’jua largojë atë fatkeqësi për të cilën ju i thërrisni Atij dhe atë kohë ju harroni çfarëdo shoku që i keni bashkuar Atij në adhurim.” [En-Aam: 40-41]
I Lartësuari thotë: “Vërtet që Ne dërguam (të dërguar) në shumë popuj para teje (o Muhamed) dhe Ne i kapluam ata me varfëri të madhe (a humbje pasurie) dhe me humbje të shëndetit e fatkeqësi që të mund të besonin me përulje. Kur atyre u binin vuajtje nga Ne, pse atëherë ata nuk besuan me nënshtrim? Por zemrat e tyre u ashpërsuan dhe shejtani ua bëri atyre t’u duken të drejta veprat që punonin.” [En-Aam: 42-43]
Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) kërkoi shi për shokët e tij duke u falur dhe jashtë faljes. Ai i priu ata në namazin e istiskas (kërkimit të shiut), në namazin e eklipsit, bënte dua në faljen e tij dhe kërkonte ndihmë kundër idhujtarëve. Gjithashtu edhe Khalifët (zëvendësit) e drejtë pas tij, imamët e fesë dhe dijetarët e muslimanëve, që të gjithë kanë ndjekur dhe ndjekin këtë rrugë.
Prandaj thuhet, se tre gjëra nuk kanë asnjë origjinë: “Porta e nusejrive”, “I shumëprituri i rrafidhave” [1] dhe “Gauthi i injorantëve.”
Kjo ngaqë nusejritë pretendojnë se porta që kanë ata, është nga ky lloj dhe mban botën. Ajo vërtet ekziston, mirëpo pretendimi i nusejrive në të është krejtësisht i kotë. Ndërsa përsa i përket Muhamed ibën Hasen El-Askeri të shumëpriturit, Gauthit që qëndron në Mekë dhe gjëra të këtij lloji, që të gjitha janë të kota dhe nuk ekzistojnë.
Gjithashtu ajo që pretendojnë disa të tjerë, se “El-Kutbul-Gauthul-Xhami’” ndihmon eulijatë e Allahut, i njeh ata të gjithë e të tjera pretendime të tilla, janë të kota. Ebu Bekri dhe Umeri (radijAll-llahu anhum), nuk i njihnin të gjithë eulijatë e Allahut dhe as nuk i përkrahnin ata. Atëherë si do të munden ata të humbur, të mashtruar dhe gënjeshtarë? I dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) është zotëria i bijve të Ademit dhe ai do t’i njohë ata të cilët nuk i pa prej popullit të tij nga shenjat e abdesit. Pra, do t’i njohë nga e bardha që ndodhet në vendet që ata marrin abdes. Ka prej eulijave të Allahut aq shumë, saqë nuk mund t’i përfshijë askush tjetër përveç Allahut të Lartësuar. Ai (Muhamedi - sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem-) është imami dhe ligjëruesi i pejgamberëve të Allahut, por megjithatë nuk e njihte pjesën më të madhe të pejgamberëve.
Madje Allahu i Lartësuar thotë: “Dhe sigurisht që Ne kemi sjellë të dërguar para teje (o Muhamed), për disa prej tyre Ne të kemi njoftuar për ndodhinë e tyre dhe për disa Ne nuk të kemi njoftuar për ngjarjen e tyre.” [Gafir: 78]
Musai nuk e njihte Khidrin dhe Khidri nuk e njihte Musain. Aq sa kur Musai e përshëndeti Khidrin ai i tha: A vallë ka përshëndetje në tokën tënde? Ai i tha atij: Unë jam Musai. Ai tha: Musai i bijve të Israilit? Ai tha: Po. Atij i kishte mbërritur emri dhe lajmi në lidhje me të, mirëpo nuk e kishte parë ndonjëherë. Kush thotë se ai (Khidri) është nakijbi i eulijave, apo thotë se i njeh të gjithë ata, padyshim që ka pretenduar të kotën.
(Mendimi i saktë në lidhje me Khidrin - alejhis-selam -)
Mendimi i saktë të cilin e kanë zgjedhur dijetarët që i japin rëndësi të madhe studimit të çështjeve duke kërkuar të vërtetën, është se Khidri ka vdekur dhe nuk e ka arritur Islamin. Nëse ai do të ekzistonte në kohën e pejgamberit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), do të ishte detyrë për të që të besonte në pejgamberin (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), të luftonte bashkë me të, ashtu siç e obligoi Allahu këtë ndaj tij dhe ndaj të tjerëve. Nëse ai vërtet do të ekzistonte, do të ishte në Mekë dhe në Medine. Do të ishte prezent me sahabët, për të luftuar së bashku me ta dhe për t’i ndihmuar ata në fe. Kjo ishte më parësore për të se sa të prezantonte tek një popull pabesimtar, për të hapur një vrimë në anijen e tyre. Ai nuk do të rrinte i fshehur nga populli më i mirë i të gjitha kohërave të njerëzimit, ndërkohë që ai ishte midis idhujtarëve dhe nuk u fsheh prej tyre.
Pastaj muslimanët nuk kanë nevojë për atë dhe as për të tjerët si ai në fenë e tyre dhe as në çështjet që i përkasin kësaj bote. Ngaqë ata e morën fenë e tyre nga i dërguari që nuk dinte shkrim dhe lexim (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), i cili u mësoi atyre Librin dhe Hikmetin (Sunnetin). Pejgamberi i tyre u tha: “Nëse Musai do të ishte gjallë dhe ju do të pasonit atë e do të më linit mua, do të humbisnit.” Isai, biri i Merjemes kur të zbresë nga qielli do të gjykojë tek ata me Librin e Zotit të tyre dhe me Sunnetin e pejgamberit të tyre. Atëherë ç’nevojë do të kenë ata për Khidrin, apo për ndonjë tjetër?! Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) i ka njoftuar ata për zbritjen e Isait nga qielli dhe prezencën e tij me muslimanët. Ai ka thënë: “Si mund të shkatërrohet një popull tek i cili unë jam në fillimin e tij dhe Isai në fund të tij?!”
Përderisa dy pejgamberët e nderuar (Muhamedi dhe Isai), të cilët bashkë me Ibrahimin, Musain dhe Nuhun janë të dërguarit më të mirë dhe pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) është zotëria i bijve të Ademit, ndërkohë që ata nuk u fshehën nga ky popull, as nga masa e gjerë e popullit dhe as nga njerëzit e veçantë, atëherë si mund të fshihet prej tyre dikush që nuk është si ata?!
Nëse Khidri do të ishte gjithnjë gjallë, si ka mundësi që pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) nuk e ka përmendur asnjëherë këtë? Ai nuk e ka njoftuar popullin e tij për të dhe as Khalifët e tij të drejtë nuk kanë njoftuar për të?!
Ndërsa kush thotë, se ai është i pari dhe kontrolluesi i eulijave, i themi atij: Kush ia dha atij këtë pozitë që të jetë nakijbi i eulijave, kur dihet që eulijatë më të mirë janë shokët e Muhamedit (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem)? Dhe siç dihet, Khidri nuk është prej tyre. Pjesa më e madhe që tregohet në lidhje me këtë temë është gënjeshtër, kurse pjesa tjetër është e ndërtuar mbi bazën e iluzionit të dikujt. Kjo është si puna e atij që pa një person dhe mendoi se ai është Khidri dhe tha: Ai është Khidri. Ashtu sikurse rrafidhat, shohin dikë dhe pretendojnë se ai është imami i shumëpritur dhe i pagabueshëm. Është transmetuar nga Imam Ahmed ibën Hanbel, se atij kur iu përmend Khidri tha: Kush të drejton tek ai që mungon, nuk është treguar i drejtë me ty. Nuk e ka vendosur këtë në gjuhën e njerëzve askush tjetër përveçse shejtanit.
Këtë çështje e kemi shtjelluar në vende të tjera.
(Gjykim i emërtimit të njeriut më të mirë të kohës me termat “EL-Kutbu” dhe “El-Gauthu”)
Nëse dikush thotë se, “El-Kutbul-Gauthul-Ferdul-Xhami’”, është një person, që konsiderohet si njeriu më i mirë i kohës së tij, kjo mund të jetë e mundur. Mirëpo në të njëjtën kohë ka mundësi që të jenë dy njerëz të barabartë në mirësi. Po ashtu ka mundësi të jenë tre apo katër. Nuk mund të thuhet në formë të prerë, se në çdo kohë është vetëm një person i cili është njeriu më i mirë. Ndoshta mund të jenë një grup njerëzish dhe mes tyre dikush është më i mirë se një tjetër në një drejtim, por jo në një tjetër. Dhe këto anë ose janë të përafërta, ose të barabarta.
Por edhe pse në një kohë mund të jetë një person që është njeriu më i mirë i kohës, emërtimi i tij me termat “El-Kutbu, El-Gauthu, El-Xhami’” është bidat për të cilin Allahu nuk ka zbritur asnjë fakt dhe nuk e ka përdorur asnjë nga të parët dhe imamët e këtij populli. Të parët tanë, mendonin se ndonjë është njeriu më i mirë i kohës së tij ose nga më të mirët e saj, mirëpo nuk e emërtonin atë me të tillë emra për të cilët Allahu nuk ka zbritur asnjë fakt dhe asnjë provë. Aq më tepër kur ka prej tyre që mendojnë se Kutbi i parë është Hasen ibën Ali ibën Ebi Talib (radijAll-llahu anhu). Pastaj çështja shkallëzohet, duke arritur deri tek disa prej meshajikhëve të kohëve të fundit. Kjo është një gjë e gabuar dhe e papranueshme, qoftë duke iu bazuar rrugës së Ehli Sunetit, qoftë duke iu bazuar rrugës së rrafidhave. Ne themi: Ku janë Ebu Bekri, Umeri, Uthmani, Aliu, ata që pranuan të parët Islamin nga Muhaxhirët (që u shpërgulën nga Meka në Medine) dhe Ensarët (besimtarët e Medines që i strehuan dhe i ndihmuan ata)?! Në kohën që ndërroi jetë pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem), Haseni sapo i ishte afruar moshës së pjekurisë.
Është përmendur se disa shehlerë të mëdhenj që merren me këto gjëra, kanë thënë se dija e “El-Kutbul-Ferdul-Gauthul-Xhami’”, është si dija e Allahut të Lartësuar. Pra thotë, që ai di atë që Allahu di dhe ka mundësi për atë që ka mundësi Allahu. Gjithashtu pretendon se pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) ka qenë po kështu dhe se kjo u transferua nga pejgamberi tek Haseni, derisa mbërriti gradualisht tek shehu i tij. Unë sqarova se kjo gjë është kufër (mosbesim) i qartë dhe injorancë e shëmtuar, se pretendimi i diçkaje të tillë tek i dërguari i Allahut (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem dhe familjen e tij) është mosbesim, dhe se pretendimi i diçkaje të tillë për shehlerët e tyre ka të njëjtin gjykim, pa asnjë diskutim.
Allahu i Lartësuar thotë: “Thuaj (o Muhamed): Unë nuk ju them se kam thesaret e Allahut, as që e di gajbin (të fshehtën, të panjohurën), as nuk ju them se unë jam melek.” [En-Aam: 50]
I Lartësuari thotë: “Thuaj (o Muhamed): “Unë nuk kam asnjë fuqi përfitimi ose dëmtimi për veten time, por vetëm si të dojë Allahu. Po të kisha dijen e Gajbit (të së fshehtës), atëherë do të kisha shumëfishuar e shtuar për veten time një bollëk begatie dhe asnjë e keqe nuk do të më prekte.” [El-A’raf: 188]
I Lartësuari thotë: “Ata thonë: Në qoftë se ne do të kishim ndonjë lidhje me këtë çështje, atëherë asnjë prej nesh nuk do të ishte vrarë këtu.” [Al-Imran: 154]
Përsëri thotë: “Ata thanë: A kemi ne ndonjë pjesë në këtë çështje? Thuaj (o Muhamed): Në të vërtetë çështja i takon plotësisht Allahut.” [Al-Imran: 154]
Gjithashtu Allahu i Lartësuar thotë: “Që Ai të veçojë (e t’i ndajë) një pjesë të atyre që nuk besojnë, apo t’i poshtërojë me turp që kështu të tërhiqen të shkatërruar. Vendimi nuk është i yti (o Muhamed, por i Allahut), nëse Ai kthehet me mëshirë ndaj tyre (dhe i fal) apo i ndëshkon, pasi ata vërtet janë dhalimunë (keqbërës, mohues dhe pabesimtarë).” [Al-Imran: 127-128]
I Lartësuari thotë në një tjetër ajet: “Në të vërtetë ti (Muhamed) nuk udhëzon kë të duash, por Allahu udhëzon atë që do Ai. Dhe Ai i njeh më mirë ata që janë të udhëzuar.” [El-Kasas: 56]
Allahu i Lartësuar na ka urdhëruar që t’i bindemi të dërguarit të Tij (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) duke thënë: “Ai që i bindet të dërguarit (Muhamedit) vërtetë ai i është bindur edhe Allahut.” [En-Nisa: 80] Ai na ka urdhëruar që ne ta pasojmë atë.
Siç thotë në një ajet: “Thuaj (O Muhamed): Nëse vërtetë e doni Allahun, atëherë më ndiqni mua (pranoni Islamin, ndiqni Kur’anin dhe Sunetin, rrugën time) dhe Allahu do t’ju dojë juve.” [Al-Imran: 31]
Ai gjithashtu na ka urdhëruar që ta përkrahim të dërguarin, ta ndihmojmë dhe ta nderojmë atë. Gjithashtu ka vendosur të drejta për të cilat i ka sqaruar në Librin e Tij dhe në Sunnetin e të Dërguarit të Tij. Aq sa e ka bërë detyrë për ne, që ai të jetë njeriu më i dashur tek ne nga vetet dhe familjet tona.
Allahu i Lartësuar thotë: “Pejgamberi është më afër besimtarëve (edhe më i merituar) se sa vetë ata me vetveten.” [El-Ahzab: 6]
Allahu i Lartësuar thotë: “Thuaju (o Muhamed): Në qoftë se baballarët tuaj, bijtë tuaj, vëllezërit tuaj, gratë tuaja, të afërmit tuaj, pasuria që ju keni fituar, tregtia tek e cila keni frikë humbjen dhe vendbanimet tuaja tek të cilat gjeni kënaqësi, janë më të dashura për ju se Allahu dhe i dërguari i Tij, më (të dashura) se përpjekja dhe lufta për çështjen e Allahut, atëherë prisni derisa Allahu të sjellë vendimin (dënimin) e Tij.” [Et-Teube: 24]
Pejgamberi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem) thotë: “Betohem për Atë në dorë të të Cilit është shpirti im, se nuk beson asnjëri prej jush derisa të jem më i dashur tek ai nga fëmija i tij, prindi i tij dhe nga të gjithë njerëzit.” Umeri (radijAll-llahu anhu) i tha atij: O i Dërguari i Allahut! Je më i dashuri për mua se çdo gjë tjetër, përveç vetes sime. Ai i tha: “Jo o Umer, derisa të jem më i dashur tek ty edhe se vetja tënde.” Ai tha: Me të vërtetë tani je më i dashur për mua edhe se vetja ime. Ai tha: “Tani o Umer!” (Transmeton Bukhariu)
Gjithashtu thotë: “Tre gjëra të cilat kush i ka, ka gjetur me to ëmbëlsinë e Imanit (besimit): Ai tek i cili Allahu dhe i dërguari i Tij janë më të dashur nga çdokush tjetër, ai i cili e do një person dhe nuk e do për gjë tjetër, vetëm se për hir të Allahut dhe ai që urren të kthehet në mosbesim pasi e shpëtoi Allahu prej tij, ashtu siç urren të hidhet në zjarr.” (Transmeton Bukhariu)
Allahu i Lartësuar ka sqaruar në Librin e Tij të drejtat e Tij të cilat nuk mund të jenë për dikë tjetër përveç Tij. Gjithashtu ka sqaruar të drejtat e të dërguarve dhe të drejtat e besimtarëve mes njëri-tjetrit. Këtë çështje e kemi sqaruar në shkrime të tjera. Si p.sh. fjala e Allahut të Lartësuar: “Dhe kushdo që i bindet Allahut dhe të Dërguarit të Tij, i frikësohet Allahut dhe i përkushtohet Atij, këta janë të fituarit.” [En-Nur: 52]
Pra, bindja është për Allahun dhe të Dërguarin e Tij. Ndërsa frika dhe devotshmëria janë vetëm ndaj Allahut. Allahu i Lartësuar thotë: “Vetëm sikur të ishin të kënaqur me atë që u dha Allahu dhe i dërguari i Tij dhe të thoshnin: “Allahu është më se i mjaftueshëm për ne! Allahu do të na dhurojë ne nga begatitë e Tij dhe i Dërguari i Tij (nga sadakatë, lëmosha)! Vetëm tek Allahu i kthejmë shpresat tona duke iu lutur vetëm Atij!” [Et-Teube: 59]
Pra, u duk qartë se dhënia ishte prej Allahut dhe të Dërguarit, ndërsa varja e shpresave ishte vetëm tek Allahu. Allahu i Lartësuar thotë: “Dhe çfarëdo që t’ju japi juve i Dërguari (Muhamedi), merreni atë dhe çfarëdo që ai jua ndalon, hiqni dorë (prej saj).” [El-Hashr: 7]
Kjo ndodh për arsye se e lejuar është ajo çfarë ka lejuar Allahu dhe i Dërguari i Tij, dhe e ndaluar është ajo çfarë ka ndaluar Allahu dhe i Dërguari i Tij. Ndërsa mjaftueshmëria është vetëm për Allahun. Siç thotë Allahu i Lartësuar: “Ata thanë: Vetëm Allahu na mjafton.” [Al-Imran:17] Nuk tha: Na mjafton Allahu dhe i dërguari i Tij. Allahu i Lartësuar thotë: “O Pejgamber! Allahu është më se i mjaftueshëm për ty dhe për besimtarët që të ndjekin ty.” [El-Enfal: 64] D.m.th.: Allahu të mjafton ty dhe i mjafton besimtarëve që të ndjekin ty.
Kjo është e vërteta e prerë në lidhje me këtë ajet. Prandaj fjala që tha Ibrahimi dhe Muhamedi (sal-lAllahu 'alejhi ue sel-lem dy) ishte: Vetëm Allahu na mjafton neve dhe për ne Ai është Rregulluesi më i mirë.
Allahu i Madhëruar është më i Dijshmi dhe më i Mençuri. Mëshira dhe bekimi i Allahut qofshin mbi krijesën e Tij më të mirë, zotërinë tonë Muhamedin, mbi familjen dhe mbi të gjithë shokët e tij.
[1] - Ai që presin rrafidhat quhet Muhamed ibën Hasen EL-Askeri. Ata pretendojnë se ai hyri në Serdab në Irak dhe presin daljen e tij.